Bệnh huyết áp thấp là gì? nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Thực chất huyết áp là áp lực trong lòng mạch. Áp lực ở mức vừa đủ để tim có thể vượt qua, bơm máu đến hệ thống tuần hoàn cơ thể. Tình trạng huyết áp hạ thông thường có thể do bất kỳ nguyên nhân nào, chỉ là tình trạng nhẹ hoặc thoáng qua.

Nhưng cũng có thể là tình trạng đặc biệt nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Bạn hãy đọc bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về bệnh huyết áp thấp.

Mục lục

1. Tìm hiểu về bệnh huyết áp thấp

Hiện tượng huyết áp giảm đột ngột xuống dưới 90/60mmHg chính là bệnh huyết áp thấp. Khi bị huyết áp thấp, mạch co lại làm thể tích máu giảm đi.

Huyết áp người được thể hiện bằng 2 chỉ số.

Số đầu tiên là chỉ số huyết áp tâm thu, là áp lực trong lòng động mạch lúc tim co bóp và đầy máu, thường cao hơn chỉ số sau.

Chỉ số thứ hai là áp lực tâm trương, là áp suất trong lòng động mạch, khoảng cách tim nghỉ giữa hai lần bóp.

Bệnh huyết áp thấp

Vì vậy, nếu có huyết áp thấp hơn 90/60mmHg, bạn đang bị huyết áp thấp, nghĩa là:

Chỉ số huyết áp tâm thu thấp hơn 90mmHg.
Chỉ số huyết áp tâm trương thấp hơn 60mmHg.

Huyết áp thấp có thể ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, đặc biệt là người cao tuổi và đây cũng là triệu chứng của nhiều bệnh lý y khoa. Những hoạt động như: tập thể dục thường xuyên, đứng lên từ tư thế thấp như nằm hoặc ngồi, đứng quá lâu đều có thế làm huyết áp giảm xuống. Đây được gọi là huyết áp thấp tư thế đứng hoặc huyết áp thấp tư thế.

1.1. Sự nguy hiểm khi người bệnh mắc phải huyết áp thấp

Huyết áp thấp là một bệnh lý về tim mạch. Được kết luận khi trị số huyết áp thấp hơn 90/60mmHg (huyết người bình thường là 120/80mmHg). Hoặc giảm nhiều hơn 20mmHg so với trị số huyết áp vừa đo bình thường trước đó.

Huyết áp thực chất là lực đẩy máu đến thành động mạch khi tim thực hiện bơm máu. Vì vậy, nếu huyết áp bị giảm đột ngột, thì não sẽ không được cung cấp đủ lượng máu dẫn đến các triệu chứng: chóng mặt, hoa mắt. Những bệnh nhân mắc bệnh huyết áp thấp mãn tính thì các cơ quan trong cơ thể nhanh chóng suy yếu do hiện tượng tụt huyết áp lặp đi lặp lại nhiều lần, cơ thể thường xuyên bị thiếu hụt oxy và chất dinh dưỡng.

Các trường hợp đặc biệt nguy hiểm là huyết áp giảm đột ngột có thể dẫn đến sốc, nhất là khi đang ở một mình, đang lái xe, làm công việc ngoài trời, ở trên cao,… có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Đặc biệt, ở những người có chứng bệnh huyết áp thấp càng lâu thì nguy cơ tai biến mạch máu não càng nhiều, lên tới 10-15%. Nếu hiện tượng này kéo dài liên tục hơn 2 năm sẽ dẫn đến nguy cơ mất trí nhớ sẽ cao gấp 2 lần. Bên cạnh đó, người già trên 50 tuổi có khả năng chuyển từ huyết áp thấp thành huyết áp cao nên cần theo dõi huyết áp sát sao, thường xuyên.

Cách trị bệnh huyết áp thấp

1.2. Những nguyên nhân người bệnh mắc phải huyết áp thấp

Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra huyết áp thấp như:

Trong lòng mạch không đủ thể tích máu. Hiện tượng này xảy ra khi cơ thể bị mất nước hoặc mất máu, có nghĩa là trong cơ thể không có đủ lượng dịch cần thiết. Cơ thể người mất nước trong trường hợp:
- Cơ thể không đủ nước
- Nôn ói nhiều hoặc đang bị tiêu chảy.
- Đổ mồ hôi nhiều (ví dụ khi vận động như tập thể dục, thể thao)
Tim hoạt động co bóp yếu.
Một số hormone trong cơ thể và hệ thần kinh có nhiệm vụ kiểm soát các mạch máu có dấu hiệu hoạt động không bình thường.
Khi mang thai
Các vấn đề liên quan đến nội tiết như tuyến giáp không hoạt động (nhược giáp), lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết) hoặc tiểu đường.
Kiệt sức do cảm nhiệt hoặc do nhiệt
Uống một số thuốc không cần kê toa.
Sử dụng một số loại thuốc theo toa: thuốc trầm cảm, thuốc trị cao huyết áp hoặc Parkinson.

Ở một số trường hợp, bệnh huyết áp thấp có thể có liên quan đến một vài vấn đề khác như:

Parkinson
Tiểu đường
Suy tim
Bệnh gan
Loạn nhịp tim (hay nhịp tim đập bất thường)
Giãn nở hoặc phì đại các mạch máu

Tuy không nằm trong những trường hợp kể trên, bạn vẫn có thể có nguy cơ mắc bệnh huyết áp thấp. Người cao tuổi thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn người trẻ tuổi. Phụ nữ mang thai mắc bệnh huyết áp thấp khá phổ biến.

Nguyên nhân gây ra huyết áp thấp là gì?

Huyết áp giảm đột ngột

Trong trường hợp huyết áp giảm đột ngột thì nguyên nhân có thể là:

Xuất huyết dẫn đến mất máu
Nhiệt độ cơ thể hạ thấp
Nhiệt độ cơ thể tăng cao
Bệnh cơ tim dẫn đến suy tim
Nhiễm trùng máu, nhiễm nấm nặng
Cơ thể mất nước nghiêm trọng do sốt, nôn ói hoặc tiêu chảy
Cơ thể phản ứng với rượu hoặc thuốc.
Cơ thể có phản ứng dị ứng trầm trọng (còn gọi là quá mẫn).

1.3. Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp

Theo độ tuổi tăng dần thì nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao và huyết áp thấp sẽ tăng nên. Có kết quả trên là do lượng máu lên não và về cơ tim sẽ giảm dần theo độ tuổi, vì có sự tích tụ mảng bám trong lòng mạch máu. Ở độ tuổi trên 65 có khoảng 10 – 20% người mắc bệnh huyết áp thấp.

Có một số loại thuốc khi sử dụng sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh huyết áp thấp ngư thuốc lợi tiểu, giãn mạch và nitrat.

Các yếu tố khác bao gồm:

Tiền căn có nguy cơ mất dịch trong cơ thể (sốt, tiêu chảy, nôn mửa,hạn chế dịch)
Tiền căn bệnh lý như suy tim, ung thư, tiểu đường, nghiện rượu, sung huyết.
Có bằng chứng xét nghiệm thần kinh về bệnh lý thần kinh ngoại biên, bệnh Parkinson hoặc chứng loạn thần kinh sinh dưỡng gia đình (như phản ứng đồng tử bất thường).

Dấu hiệu bệnh huyết áp thấp

1.4. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào dưới đây nên đến gặp bác sĩ ngay:

Cảm thấy tối sầm mặt hoặc chóng mặt khi đứng lâu (trên 5 giây)
Tim nhanh (nhịp tim đập mạnh, nhanh hoặc không đều)
Mờ mắt
Nóng
Mê sảng
Buồn nôn
Nóng
Toát mồ hôi (mồ hôi đổ nhiều)

2. Những triệu chứng thường gặp khi bị cao huyết áp

2.1. Xuất hiện cảm giác hoa mắt, chóng mặt

Triệu chứng huyết áp thấp hoa mắt , chóng mặt thường xuất hiện vào thời điểm lúc bạn thay đổi tư thế một cách đột ngột: ngồi bật dậy khi đang nằm, đứng dậy sau khi ngồi quá lâu hoặc khi đứng trong nhiều giờ liên tục.

Khi đó bạn sẽ cảm thấy mọi vật thể như đang không thể kiểm soát được và xoay tròn xung quanh. Đặc biệt lưu ý nếu như bạn gặp phải tình trạng này quá thường xuyên.

2.2. Tình trạng đau đầu

Nếu bị huyết áp thấp, thì đau đầu là phiền phức lớn nhất của các bệnh nhân. Cơn đau đầu sẽ nặng hơn sau khi hoạt động thể chất nặng hoặc mỗi lần não căng thẳng.

Tình trạng đau đầu này ở mỗi người có mức độ và tính chất khác nhau và thường đau nặng hơn ở vùng đỉnh đầu. Cũng có lúc vừa đau vừa tê nhức hoặc đau ở mức độ nặng hơn.

2.3. Ngất đột ngột

Khi huyết áp bị hạ thấp ở mức độ nghiêm trọng người bệnh có thể sẽ có triệu chứng ngất (là tình trạng mất ý thức đột ngột). Việc rơi vào cơn ngất đột ngột nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến gãy xương và các chấn thương cơ thể khác.

Hãy thử tưởng tượng, nếu như ngất khi đang đi bộ hoặc đang đi xe mà ngã đổ bên đường thì sẽ rất nguy hiểm.

2.4. Khả năng tập trung kém

Huyết áp thấp có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của bạn. Bởi vì, khi huyết áp hạ thì máu không đủ cung cấp đến não như bình thường dẫn đến hiện tượng các tế bào không nhận đủ chất dinh dưỡng và oxy để hoạt động bình thường. Đây là nguyên nhân cản trở khả năng tập trung của người bị huyết áp thấp.

2.5. Giảm thị lực

Khi bị bệnh huyết áp thấp nặng, người bệnh có thể bị giảm thị lực, mờ mắt hoặc mất thính giác. Nếu đang đi trên đường mà bị mờ mắt đột ngột có thể gây nguy hiểm. Khi gặp trường hợp này, trước hết nên tìm một chỗ ngồi xuống và nghỉ ngơi, sau đó đợi đến khi thị lực và huyết áp trở lại bình thường.

2.6. Dấu hiệu buồn nôn

Khi bị huyết áp thấp có thể có cảm giác buồn nôn và lợm giọng. Lúc này, nhấm nháp một ít nước chanh sẽ giúp giảm cảm giác buồn nôn rất hiệu quả.

2.7. Cảm giác lạnh, giảm thân nhiệt

Huyết áp hạ có thể khiến chân tay của bạn thường có cảm giác bị lạnh và tê cóng ở bên trong cơ thể. Có hiện tượng này là do cơ thể bạn không thể duy trì cung cấp oxy và tưới máu đến da, làm giảm thân nhiệt. Giải pháp khắc phục tốt nhất trong trường hợp này là bạn nên dùng ngay một ít thức uống nóng giúp tạo nhiệt cho cơ thể.

2.8. Tim đập nhanh, khó thở

Nếu huyết áp xuống đến mức quá thấp, cơ thể bạn sẽ bị thiếu oxy nghiêm trọng, điều này thúc đẩy phổi và trái tim cần tăng cường hoạt động nhằm bù đắp phần oxy thiếu hụt đó, gây ra tình trạng nhịp tim nhanh, nhịp thở nhanh và khó thở

2.9. Cảm giác mệt mỏi kéo dài

Đây là triệu chứng thường xuất hiện vào buổi sáng. Bệnh nhân sẽ cảm thấy chân tay tê và rã rời, tinh thần mệt mỏi, buồn, tẻ và không có sức sống. Tình trạng sẽ được cải thiện nếu nghỉ ngơi, ngủ một giấc ngắn. Tuy nhiên, đến chiều hoặc tối cơ thể lại xuất hiện cảm giác mệt mỏi dù không làm việc gì quá sức.

Tình trạng này có thể liên quan đến việc các cơ bị co thắt quá mức dẫn đến rối loạn chức năng hệ thần kinh. Khi gặp trường hợp này, ăn trái cây tươi sẽ giúp bổ sung, tăng cường năng lượng cho cơ thể, làm giảm cảm giác mệt mỏi.

2.10. Trầm cảm

Khi mắc bệnh huyết áp thấp người bệnh thường có tâm trạng buồn bã, uể oải và rất dễ rơi vào trầm cảm..

2.11. Cảm giác khát nước

Khi huyết áp giảm, não sẽ phát tín hiệu để nhắc cơ thể uống nhiều nước hơn. Bổ sung thêm nước sẽ giúp huyết áp tăng trở lại.

3. Các cách điều trị huyết áp thấp

3.1. Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống quyết định việc bạn sẽ mắc chứng bệnh nào, vì vậy sau khi phát hiện bản thân bị bệnh huyết áp thấp, việc đầu tiên là điều chỉnh chế độ ăn uống của mình cân bằng và khoa học.

Để cân bằng lại huyết áp, nên ăn mặn hơn người bình thường trong một khoảng thời gian nhất định dưới sự theo dõi cụ thể. Việc ăn mặn hơn cũng sẽ giúp cơ thể giữ nước lâu hơn.

Chú ý ăn đầy đủ các bữa chính trong ngày và không áp dụng bất cứ chế độ giảm cân nào trong thời gian điều trị bệnh. Cafein tự pha có thể điều chỉnh huyết áp vì nó giúp huyết áp tăng lên, có thể sử dụng nước chè để thay thế.

Uống nước lọc đầy đủ để thanh lọc và cân bằng lượng nước trong cơ thể. Đặc biệt là với phụ nữ, bên cạnh việc giúp cơ thể khỏe mạnh còn giúp da đẹp hơn. Nên bổ sung lượng sắt đầy đủ theo từng tháng.

3.2. Lối sống lành mạnh và rèn luyện thể dục thể thao

Duy trì một lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe như: giảm lượng rượu bia xuống mức thấp nhất, không hút thuốc, trong trường hợp bệnh quá nặng cần ngưng hẳn việc sử dụng rượu bia.
Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, cắt giảm chất béo để phòng ngừa việc thừa cân, tiểu đường, tim mạch.
Làm việc vừa sức, hạn chế cố gắng quá như thức quá khuy hoặc lao động nặng.
Áp dụng các hình thức vận động thể dục nhẹ nhàng vừa phải như đi bộ, chạy đều, cầu lông, bơi lội,…tùy sở thích cá nhân của mỗi người.

Duy trì một lối sống lành mạnh và thường xuyên vận động sẽ giúp cho các mạch máu được co giãn đều hơn, lưu thông và bơm máu tốt hơn. Điều này khiến cho bệnh huyết áp thấp có sự cân bằng hơn, nhanh thuyên giảm và giúp bạn có cuộc sống thoải mái, dễ chịu hơn bao giờ hết.

4. Biện pháp phòng tránh huyết áp thấp

Đối với người bệnh khi bị tụt huyết áp cấp tính, không chỉ bị hoa mắt, choáng váng, chóng mặt, tức ngực, đau đầu, khó tập trung, tinh thần mệt mỏi mà các cơ quan quan trọng của cơ thể như não, thận, tim,… cũng có thể bị tổn thương nếu cơ thể không tự kịp điều chỉnh để cung cấp đủ oxy và dinh dưỡng.

Nếu như không được điều trị kịp thời, người mắc bệnh có thể xuất hiện hiện tượng nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực và có thể nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy để phòng ngừa bệnh huyết áp thấp và các triệu chứng của bệnh bạn cần:

Uống nhiều nước

Để tăng lượng máu và ngăn ngừa sự mất nước thì cần uống thật nhiều nước. Cần hạn chế những đồ uống có chứa chất cồn, cồn khiến cơ thể chúng ta mất nước, giảm huyết áp ngay cả khi bạn đã cung cấp cho cơ thể đủ nước.

Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh

duy trì sức khỏe tốt bằng cách cung cấp tất cả dưỡng chất mà cơ thể cần, tập trung vào nhiều loại thức ăn phong phú như: gạo thô, rau xanh, trái cây, cá và thịt gà nạc.

Nên ăn những bữa nhỏ, chứa ít carbohydrate

Chia nhỏ những bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để ngăn ngừa tình trạng huyết áp giảm đột ngột sau bữa ăn. Hạn chế thực phẩm giàu carbonhydrate (tinh bột) ví dụ như: gạo, khoai tây,nui, cháo và bánh mì…

Uống loại cà phê và trà đã tách chất caffeine cũng là một cách giúp huyết áp tăng tạm thời, trong một vài trường hợp, trị số huyết áp có thể tăng 3 – 14mmHg. Vì chất caffeine này có thể gây ra nhiều rắc rối khác nên chú ý tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để xác định lượng cafeine bạn có thể sử dụng..

Ăn củ cải đường

Một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất tại nhà đối với chứng hạ huyết áp là nước ép từ củ cải đường tươi. Uống nước ép này mỗi ngày hai lần để điều trị bệnh. Sau 1 tuần, các triệu chứng sẽ được cải thiện rõ rệt.

Ăn mặn hơn người bình thường

Những người mắc chứng huyết áp thấp được khuyên rằng nên tăng lượng muối trong bữa ăn của họ. Tuy nhiên, ăn quá nhiều muối cũng không tốt cho tim mạch, vì vậy chỉ nên giới hạn ở một mức độ nhất định có sự tư vấn của bác sĩ, không được dùng quá mức.

Di chuyển chậm, cẩn thận khi muốn thay đổi vị trí cơ thể

Thả lỏng để cơ thể được thoải mái rồi nhẹ nhàng đứng thẳng dậy để hạn chế nguy cơ bị chóng mặt, hoa mắt và đau đầu nhẹ xuất hiện khi huyết áp bị tụt trong khi đứng dậy. Thở sâu trong vòng vài phút trước khi rời giường vào buổi sáng, sau đó, ngồi dậy thật chậm rồi mới đứng thẳng.

Để giảm bớt trọng lực vị trí ở đầu giường ngủ nên được kê cao hơn. Nếu sau khi đứng thẳng mới thấy triệu chứng hạ huyết áp thì bạn nên đứng thẳng người, hít thở đều hoặc đặt một chân lên cao (tựa vào tường hoặc gác lên trên ghế), dồn hết sức nghiêng người về phía trước. Động tác này kích thích máu chảy từ chân ngược về tim.

Tắm với nước ấm có pha thêm chút muối ma-giê

Là một phương pháp đơn giản nhưng có thể điều trị bệnh huyết áp thấp. Ngoài ra nước tắm này có thể làm cơ thể thư giãn.

Kiểm tra huyết áp thường xuyên

Theo dõi huyết áp tại nhà giúp bạn nắm bắt được tình trạng sức khỏe của mình để có những biện pháp phòng ngừa và có biện pháp điều trị thích hợp. Nếu không thể kiểm tra tại bệnh viện thường xuyên, bạn có thể mua máy đo huyết áp để trong nhà, vừa tiết kiệm chi phí lại tiện lợi.

5. Lời kết

Qua bài viết trên chúng tôi đã gửi đến các bạn một số thông tin vô cùng bổ ích và cần thiết liên quan đến những cách chữa bệnh huyết áp thấp đơn giản mà vô cùng hiệu quả. Mong rằng qua bài viết trên các bạn sẽ có thêm nhiều hiểu biết và kinh nghiệm về bệnh huyết áp thấp.

4.7/5 - (3 bình chọn)