Cây gai dầu là gì? đặc điểm nhận biết, tác dụng và lưu ý

Cây gai dầu là một trong những vị thuốc dân gian được sử dụng rất phổ biến. Hình dáng cây gai dầu khiến nhiều người nhầm lẫn với cây cần sa. Nhận biết cây gai dầu và tác dụng của cây gai dầu như thế nào? Cùng tìm hiểu quả bài viết hôm nay nhé!

Mục lục

1. Tìm hiểu đặc điểm của cây gai dầu

1.1 Cây gai dầu là gì?

Cây gai dầu còn có tên gọi khác là cây bồ đà, gai mèo hay cần sa. Nó thuộc họ Cannabinaceae (gai mèo). Tên khoa học của cây gai mèo là Cannabis sativa L.

Gai dầu thuộc giống cây thân thảo hằng năm. Chiều cao từ 1 – 3m, Thân cây vuông vức có các rãnh dọc, hơi sù sì và bên trên có phủ lớp lông mềm. Lá cây mọc so le trên thân, lá có cuống, phiến lá chia đều đến tận gốc thành 5 – 7 lá chét.

Lá hình mũi mác, nhọn ở đầu, phến hẹp và mép lá có răng cưa. Hoa của cây gai dầu là hoa đơn tính khác gốc. Hoa đực mọc thành chùm xim kép ở ngọn và nách hoa. Còn hoa cái lại xếp thành xim hoặc xim co ở nách những lá bắc dạng lá.

Đặc điểm cây gai dầu

Quả cây gai dầu hình bầu dục như quả trứng, dẹt và có mũi nhọn ở đầu. Quả của cây vốn không mở nhưng do áp suất từ không khí mà tách ra làm đôi và bao bởi hoa tồn tại. Hạt cây chứa nhiều dầu và không có nội nhũ . Mùa hoa từ tháng 5, tháng 6 và tháng 7 là mùa quả.

1.2 Cây gai dầu phân bố ở những đâu?

Cây gai dầu vốn có nguồn gốc ở xứ ôn đới Châu Á và được trồng nhiều ở các vùng Châu Mỹ, Châu Âu và Châu Phi. Ở nước ta, các vùng rẻo cao miền bắc trông rất nhiều loài cây này. Cái tên gai mèo là do người dân tộc Mèo thường dùng cây này để lấy sợi. Có những nơi họ trông gây gai dầu để ép dầu từ hạt.

Mùa thu hái quả cây gai dầu tầm tháng 8, tháng 9. Cây gai dầu có thể dùng làm thuốc hoặc lấy dầu. Hạt cây gai dầu sao già để trừ độc ở vỏ, sau đó giã dập và sắc lấy nước uống chữa bệnh.

2. Cây gai dầu có những công dụng gì?

Hạt cây gai dầu có nhiều lợi ích:

Tiêu phù thũng, nhuận tràng, lợi niệu
Dung khi tiểu tiện khó, tiểu buốt, tiểu rắt, nôn mửa

Cách dùng và liều dùng: Mỗi lần lấy 12 – 20g nghiền nhor. Sau đó lọc vắt lấy nước. Phần nước này nấu với gạo thành cháo, nêm thêm muối, hạt tiêu cho vừa ăn.

Cây gai dầu có tác dụng gì?

Bên cạnh đó, quả cây gai dầu thường dùng làm thuốc ăn cho các loài chim nhỏ. Dầu ép từ hạt có thể làm sơn, phần dầu khô này rất giàu protein là nguồn thức ăn dồi dào cho gia dùng.

3. Những bài thuốc chữa bệnh với cây gai dầu

Cây gai dầu chữa chứng táo bón: Bạn lấy hạt gai dầu và hạt tía tô giã nhỏ theo tỷ lệ 1:1, sau đó cho vào ngâm với nước hoặc đun sôi, lọc bỏ bã, phần nước nấu cháo ăn.
Cây gai dầu chữa chứng đi ngoài ra máu không dứt: Hạt gai dầu lấy nhân nấu với đậu xanh.

Cây gai dầu chữa trong khi có thai, thai bị tổn thương sinh đau bụng: sắc 30g hạt gai dầu đập dập sao thơm rồi sắc lấy nước uống.
Cây gai dầu chữa phong độc, xương tuỷ đau nhức: Hạt gai dầu tách lấy nhân sao thơm rồi ngâm với rượu uống.

Kiêng kỵ: Hạt gai dầu có tác dụng chữa bệnh nhưng không nên dùng trong một thời gian dài bởi có thể gây di tinh.

Ghi chú: Hiện nay có 2 loại cây gai dầu phổ biến là gai dầu Trung Quốc và Gai dầu Ấn Độ. Cây gai dầu Trung Quốc có tên khoa học là Cannabis sativa L. var. chinensis thường được trồng để lấy sợi dệt và làm thuốc do hàm lượng chất gây nghiện trong hoa và hạt thấp. Cây gai dầu Ấn Độ có tên khoa học là Cannabis sativa L. var. indica. Tuy nhiên giống gai dầu Ấn Độ này có hàm lượng chất gây nghiện cao nên bị cấm trồng ở nhiều quốc gia.

4. Cây gai dầu và cây cần sa khác nhau như thế nào? Làm sao để phân biệt?

Cây gai dầu và cây cần sa mặc dù có hình dáng khá giống nhau nhưng cây cần sa là loại cây bị cấm trồng tại Việt Nam. Trong những năm qua, để ngăn chặn tình trạng người dân, đặc biệt là vùng sâu vùng xa sát biên giới trồng và buôn bán những loại cây có chứa chất ma túy, nhà nước phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, theo dõi, kiểm tra sát sao.

Tuy nhiên vì nhiều nguyên do không ít người đã bất chấp luật pháp trồng và tiêu thụ cây cấm. Chính vì vậy, chúng ta cần có sự phân biệt chính xác đâu là cây gai dầu, đâu là cây cần sa để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Cách sử dụng cây gai dầu trị bệnh

Tên khoa học của cây cần sa là Marijuana. Tên khoa học của cây gai dầu là Hemp. Cả 2 loại cây này đều thuộc dòng cây cannabis – loại cây có chứa chất kích thích. Điều đó giải thích vì sao ngoại hình của chúng rất giống nhau, phải quan sát kỹ và dựa vào một số điểm khác biệt về nguồn gốc và hàm lượng tinh dầu thì mới nhận biết chính xác được.

Nguồn gốc và hàm lượng tinh dầu trong cây cần sa và cây gai dầu.

Cây gai dầu có lịch sử trồng trọt từ 8000 năm về trước. Ban đầu loài cây này được trồng để làm thức ăn, vải may quần áo và nguyên liệu trong xây dựng. Mục đích chính để lai tạo cây cần sa là làm tăng lượng tinh dầu, dùng để chữa trị vết thương, chế biến món ăn hay giải trí.

Hàm lượng tinh dầu có trong họ cây cannabis của cần sa và gai dầu gây ảo giác cho người sử dụng. Nó kích thích hệ thống thần kinh trung ương, phân khu trung tâm và các nơron thần kinh liên quan đến cảm giác hưng phấn và sảng khoái tạm thời của não bộ.

Khi sử dụng các loại chất kích thích này trong thời gian dài sẽ gây nghiện, ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là não bộ. Các chất kích thích này khiến cho người dùng rơi vào ảo giác, mất đi nhận thức tỉnh táo, không làm chủ được suy nghĩ và hành phí, suy giảm trí nhớ nghiêm trọng.

Vì rất khó để nhận biết cây gai dầu và cây cần sa nếu chỉ dựa vào hình dáng hay cách trồng nên hàm lượng tiêu chí tinh dầu trở thành tiêu chí quan trọng nhất. Hàm lượng tinh dầu THC của cây gai dầu rất thấp, thường chỉ dưới 0,3%.

Trong khi đó hàm lượng tinh dầu THC của cây cần sa luôn cao hơn 0,3%, cao hơn cây gai dầu. Trong quy chuẩn dòng cây cannabis được xếp là loại cây gai dầu có hàm lượng tinh dầu dưới 0,3% và dòng cây cannabis xếp vào loại cây cần sa có hàm lượng tinh dầu cao hơn 0,3%.

Về môi trường nuôi trồng cây gai dầu và cây cần sa.

Cây gai dầu và cây cần sa có sự khác nhau rõ ràng nhất về hàm lượng tinh dầu và mục đích sử dụng. Do đó cách thức trồng các loại cây này cũng có sự khác biệt. Cây gai dầu thường trồng lấy hạt nên nó thường phổ biến dưới dạng không hoa suốt quá trình sinh trưởng và thu hoạch.

Phần đông cây gai dầu là cây đực, kích thước lớn và sinh trưởng cũng nhanh hơn cây cần sa. Cây gai dầu thường canh tác ngoài trời trong không gian thoáng gió, ánh sáng và nhiệt độ lý tưởng để cây sinh trưởng tốt.

So với cây gai dầu, không dễ để trồng cây cần sa bởi loại cây này rất kén môi trường sống và yêu cầu nhiều điều kiện về ánh sáng, nhiệt độ, đất đai để cây phát triển tốt. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến lượng tinh dầu và sản lượng của cây cần sa.

Cây cần sa là loại cây có chứa chất ma túy quy định tại số thứ tự 45, ID thuộc Danh mục I là các chất ma tuý tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội.

Việc trồng, sản xuất, mua bán, vận chuyển, sử dụng cần sa là hành vi bị nghiêm cấm, việc sử dụng các chất này trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm được tiến hành theo quy định đặc biệt của cơ quan có thẩm quyền.

5. Lời kết

Cây gai dầu có nhiều công dụng. Tuy nhiên bạn cũng nên tìm hiểu cẩn thận nếu có ý định trồng loài cây này.

4.7/5 - (3 bình chọn)