13 tác dụng của cây lá vối – thanh mát, trị bệnh và lưu ý

Lá vối là một loại lá rất mát, giúp thanh nhiệt cơ thể. Tuy nhiên công dụng cụ thể, đặc điểm, thành phần của loại lá này ra sao thì rất ít người biết được. Ngày hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu về loại lá này nhé!

1. Đặc điểm của cây lá vối

Cây lá vối (hay cây vối ) thuộc họ Sim, là một loài thân gỗ có chiều cao từ 10 đến 15m. Vỏ cây lá vối thường có màu nâu xám với những đường nứt dọc và phân cành. Cành cây thường có một lớp vảy.

Lá vối có hình bầu dục, màu xanh nhạt, trên phiến lá thường có các đốm nâu, chiều dài từ 9 đến 18cm, chiều rộng từ 4 đến 8cm. Lá có đầu nhọn, không có lông, có từ 8 đến 10 đôi gân lá. Cuống lá thường dài từ 3 đến 4mm và có cánh ở phía đầu cuống.

Lá vối có tác dụng gì?

Lá vối có tác dụng gì?

Hoa cây lá vối thường mọc theo từng cụm và thường mọc ở khe lá đã rụng. Hoa cây lá vối không có cuống, có 2 màu trắng và lục nhạt. Quả vối khi chín có màu sẫm như quả sim, thường đường kính từ 7 đến 12mm, hình bầu dục, có dịch bên trong.

Vối thường có 2 loại là vối nếp và vối tẻ. Lá vối, nụ vối và cành non đều có mùi hương rất thơm và dễ chịu. Vối nếp thường lá nhỏ còn vối tẻ thì lá to. Nhưng thường vối nếp có vị đậm đà và thơm hơn.

2. Thành phần của cây lá vối là gì?

Lá vối bao gồm có các hoạt chất:

  • Tanin, vitamin và 1 số chất khoáng có trong lá vối, nụ vối. Ngoài ra còn có 4% tinh dầu tạo mùi thơm.
  • Hoạt chất polyphenol có trong nụ vối làm cho men alpha – glucosidase bị ức chế hoạt tính, quá trình hấp thụ đường bị chậm lại, bởi vậy nên lượng đường huyết trong cơ thể được kiểm soát an toàn.
  • Cholesterol được điều hòa ổn định, mỡ máu được giảm bớt nhờ có hoạt chất beta – sitosterol có trong nụ vối.
  • Các loại vi khuẩn như vi khuẩn bạch cầu, Streptococcus, Salmonella, Bacillus subtilis,… bị tiêu diệt bởi các chất kháng sinh có trong lá vối.
Tác dụng của lá vối

Tác dụng của lá vối

Trong đông y, lá vối có tính mát giúp thanh nhiệt, giải độc. Đặc biệt có thể dùng nước lá vối đặc để kháng khuẩn, chống viêm, sát trùng.

3. Công dụng thần kì của cây lá vối

3.1 Lá vối giúp chữa bệnh tiêu chảy, đi ngoài nhiều lần 

Cách làm 1: Nguyên liệu gồm 3 lá vối tươi, 10g núm chuối tiêu, 8g vỏ ổi rộp. Đem hỗn hợp thái nhỏ rồi phơi thật khô. Mỗi lần sắc cùng với 400ml nước. Đun sôi đến khi còn khoảng 100ml là được. Chia lượng thuốc thành 2 lần uống trong ngày. Sử dụng như vậy từ 2 đến 3 ngày.

Cách làm 2: Nguyên liệu gồm 100 gam vỏ thân cây vối,  50 gam vỏ cây đại, 30 gam quế, 50 gam hạt vải, 100 gam lá phèn đen, 100g vỏ sung, 100 gam lá ổi. Đem hỗn hợp trên đi sấy khô rồi xay thành bột mịn. Luyện bột đã xay thành hồ rồi vo thành viên bằng hạt đậu. Chia làm 2 lần uống trong ngày, mỗi lần uống 12g.

3.2 Diệt vi khuẩn gây bệnh trên da

Nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus,  vi khuẩn bạch cầu, phế cầu,… sẽ bị tiêu diệt bởi một số chất kháng sinh có trong nước lá vối.

Do vậy nước lá vối đặc được xem như như một loại thuốc sát khuẩn dùng để chữa trị các bệnh ở da như mụn nhọt, ghẻ lở,  viêm da. Ngoài ra khi bị lở da đầu người ta còn lấy lá vối tươi nấu lấy nước đặc để gội đầu rất hiệu quả.

3.3 Chữa đầy bụng, ăn khó tiêu

Cách làm 1:   sắc 6 đến 12 gam vỏ thân cây vối thành nước đặt rồi uống 2 lần trong ngày.

Cách làm 2:   sắc 12 gam vỏ thân cây vối,  8 gam cam thảo, 8 gam bán hạn chế và 8 gam cát sao sâm thành nước uống. 

Nếu làm theo hai cách trên đây đều đặn thì sẽ chữa được chứng đầy bụng hoặc ăn khó tiêu.

Trồng và chăm sóc cây vối

Trồng và chăm sóc cây vối

3.4 Giúp giải nhiệt cho cơ thể

Sau những giờ làm việc, học tập đều mệt mỏi một bát nước nấu từ lá vối sẽ là một cách đầy hữu hiệu để bạn cảm thấy đỡ mệt là hết khát. Bởi vì cơ thể sẽ được cung cấp một lượng muối khoáng và vitamin cần thiết có trong lá vối thay vì gì chỉ uống nước trắng. 

Nước lá vối rất mát nên ngoài việc giúp làm mát cơ thể để nó còn rất lợi tiểu và giúp thải độc tố một cách hiệu quả thông qua đường tiết niệu.

3.5 Tốt cho người bị bệnh gout 

Sau bữa cơm hoặc sau khi ăn thức ăn có nhiều dầu mỡ, chất béo ngọt thì việc uống một ly nước lá vối sẽ sẽ có công dụng giúp tiêu hóa thức ăn giảm béo và lợi tiểu tiêu độc.

Vậy nên, những người bị bệnh gout do ăn uống nhiều chất béo ngọt, ứ đọng nhiều chất uric, mặt khác do thận bài viết đào thải độc tố không tốt dẫn đến tình trạng sưng nóng đỏ đau khớp do uric đọng ở các khớp thì sẽ rất tốt nếu sử dụng nước lá vối.

3.6 Là một loại thức uống giải khát

Nước lá vối rất mát, giúp thanh lọc, giải độc cơ thể tốt. Vì vậy  dùng lá vối đun sôi hoặc hãm như trà và uống như một loại nước giải khát sẽ rất tốt. Có thể bảo quản lạnh để ngon hơn.

3.7 Tốt cho người bị tiểu đường

Những người bị bệnh tiểu đường nếu sử dụng thường xuyên chè nụ vối sẽ giúp đường huyết ổn định, mỡ máu giảm,  ngăn chặn Oxy hóa tế bào, bảo vệ tổn thương tế bào beta tuyến tụy, nhanh lừa đục thủy tinh thể và giúp tăng chuyển hóa cơ bản.

Vì trong nụ vối có chứa các hợp chất flavonoid  rất tốt cho bệnh nhân bị tiểu đường. Đặc biệt tác dụng phụ trong nụ vối là không đáng kể nên sẽ rất an toàn cho người bị tiểu đường sử dụng thường xuyên.

Nhiều tác dụng tốt cho cơ thể từ cây vối

Nhiều tác dụng tốt cho cơ thể từ cây vối

3.8 Tốt cho người thường xuyên đau bụng dai dẳng, đi ngoài phân sống, viêm đại tràng

Cách làm như sau:  200 gam lá vối tươi đem rửa sạch  xé nhỏ hoặc thái nhỏ, đun sôi với 2 lít nước, sau đó ngâm lá khoảng 1 giờ rồi uống hàng ngày thay nước.

3.9 Giúp giảm mỡ máu một cách hiệu quả 

Đối với những người bị nhiễm mỡ máu thì dùng theo công thức sau:  10 đến 20 gam nụ vối đun sôi với nước, dùng uống thay trà trong ngày hoặc hãm đặc rồi chia làm 3 lần uống trong 1 ngày. Nên sử dụng thường xuyên và đều đặn để đạt được hiệu quả tốt nhất.

3.10 Giảm bỏng hiệu quả

Khi bị bỏng do lửa hoặc nước sôi hãy làm theo cách sau:  lấy vỏ cây vối cạo sạch, giả nát sau đó mà với nước sôi để nguội, ngâm 1 lúc cho các chất trong vỏ tiết ra rồi lọc lấy nước hoa lên chỗ bỏng. Hỗn hợp nước sẽ làm dịu cơn đau, hết phồng, hạn chế sự phát triển của vi trùng.

3.11 Giúp giảm cân một cách hiệu quả

Cách làm 1: Ủ lá vối hoặc nụ vối đã hãm với 1 lít nước  trong 1 giờ. Dùng uống thay nước hằng ngày.

Cách làm 2: Lấy lá vối hoặc nụ vối đun sôi với 1 lít nước, sau đó cho thêm 1 nắm hoa hòe, để cho sôi thêm 1 lúc nữa. Để nguội rồi uống thay nước mỗi ngày.

Để đạt được hiệu quả như ý thì nên sử dụng thường xuyên và đều đặn.

3.12 Giúp mẹ bầu tiêu hóa tốt hơn

Mẹ bầu nếu uống nước lá vối đun sôi sẽ giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn, hấp thụ dinh dưỡng một cách dễ dàng. Đồng thời tăng cảm giác ngon miệng khi ăn, ổn định hệ tiêu hóa. Từ đó giúp ổn định và đảm bảo dinh dưỡng cũng như sức khỏe cho cả mẹ và em bé. 

3.13 Giúp bình ổn đường huyết lâu dài

Nước lá vối còn có tác dụng giúp ổn định đường huyết lâu dài sau khi ăn ở người bị đái tháo đường, hạn chế việc đường huyết tăng. Ngoài ra nếu uống nước lá vối thường xuyên còn giúp giảm mỡ trong máu, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào beta tuyến tụy, phòng tránh được đục thủy tinh thể hay gặp ở người bị đái tháo đường.

4. Tính chất của lá vối tươi

Trong lá vối có chứa rất nhiều các khoáng chất, tanin, tinh dầu thơm và vitamin. Một số khoáng chất tiêu diệt được các loại vi khuẩn gây bệnh như Streptococcus, Staphylococcus, vi khuẩn phế cầu, bạch cầu,…

Theo Đông y thì lá vối có tính mát, lá tươi sẽ có vị chát nhưng hãm lên sẽ mất đi. Uống nước lá vối sẽ giúp làm mát cơ thể, thanh giải độc tố, giúp ăn ngon miệng, tiêu diệt vi khuẩn có hại, giải biểu, sát trùng, …

Tuy nhiên, để ngon hơn thì nên uống nước lá vối khô thay vì tươi, vì việc ủ sẽ giúp nước ngon hơn và các chất sẽ được cơ thể hấp thụ tốt hơn.

Ông bà xưa thường uống nước lá vối thay cho trà hoặc nước lọc để giải nhiệt, làm mát cơ thể, giải khát vào mùa hè,.. Vì vậy có thể nói lá vối rất tốt, mát và không có tính nóng nên sẽ rất yên tâm khi sử dụng.

5. Những lưu ý cần biết khi sử dụng lá vối

Người ta thường dùng lá vối tươi để chữa bệnh vì lá vối tươi tốt hơn lá vối khô hoặc đã được ủ. Tuy nhiên, trong lá vối tươi có các chất kháng viêm và sát khuẩn khá mạnh nên có thể sẽ dẫn tới những tình trạng xấu như hao huyết hay tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi,…

Vì vậy để tránh những trường hợp xấu thì nên dùng lá vối khô để hãm nước uống. Đặc biệt với những người quá gầy hoặc thể trạng yếu, suy nhược thì không nên sử dụng nước lá vối hoặc dùng nụ vối để chữa bệnh.

Những điều cần chú ý khi uống nước lá vối: 

  • Chỉ nên uống một ngày 1 ly hoặc 1 ấm chứ không nên uống nhiều sẽ ảnh hưởng đến hệ bài tiết.
  • Không uống nước lá vối khi bụng đói hoặc uống nước quá đặc vì sẽ gây ra cảm giác mệt mỏi, mất năng lượng do tác dụng kích thích tiêu hóa, làm như động ruột hoạt động mạnh.
  • Cần kết hợp ăn uống khoa học và tập ;luyện thể thao để đạt hiệu quả tốt nhất.
  • Ngoài ra trước khi áp dụng những bài thuốc với lá vối để chữa bệnh thì cần hiểu rõ tình trạng bệnh của mình và tham khảo ý kiến của bác sĩ, thầy thuốc.

6. Lời kết

Trên đây chỉ là những thông tin mang tính chất tham khảo. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về công dụng cũng như cách sử dụng lá vối. Tuy nhiên, bạn cũng không nên áp dụng một cách bừa bãi và quá nhiều tránh gây những hậu quả xấu không mong muốn.

5/5 - (1 bình chọn)
5/5 - (1 bình chọn)