14+ tác dụng của ké đầu ngựa - trị bệnh, cách dùng và lưu ý

Ké đầu ngựa là một trong những loại dược liệu được sử dụng rất phổ biến hiện nay. Trong Đông Y, ké đầu ngựa là thành phần quan trọng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh.

Đặc biệt có hiệu quả với người bị đau rang, tiểu khó, bưới khổ hay thủy thung. Cụ thể công dụng của cây ké đầu ngựa là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết hôm nay nhé!

Mục lục

1. Tìm hiểu về đặc điểm cây ké đầu ngựa

1.1 Ké đầu ngựa là cây gì?

Ké đầu ngựa thuộc họ nhà Cúc Asteraceae, có tên khoa học là Xanthium strumarium L. Người Trung Quốc gọi loài cây này là thường nhĩ, thượng nhĩ tử. Ở thổ nó có tên gọi là phắt ma.

Tất cả phần thân trên mọc trên mặt đất của ké đầu ngựa đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh được. Bộ phận có công dụng chữa bệnh nhiều và dùng phố biến nhất là quả ké đầu ngựa.

Bạn có thể nhận diện loại cây này qua đặc điểm hình dáng của nó.

Ké đầu ngựa

Đặc điểm hình thái

Thân cây ké đầu nhựa khá nhỏ, cao khoảng 2m. Trên thân có các khe rãnh.

Lá của ké đàu ngựa mọc lo le. Phân méo lá có rang cưa và một số chỗ có khía sâu tạo thành các thùy (thường là 3 – 5 thùy). Phiến lá không nhẵn mà có lông cứng nagwsn.

Hoa mọc thành cụm, có hoa lưỡng tính ở bên trên. Bên cạnh đó còn có loại hoa lai chỉ gồm 2 bông hoa cái có gai mọc trong lá bắc dày.

Quả của cây kế đầu ngựa là quả giả, bên trong chứa 2 quả thật. Quả có hình thoi. Trên quả có lông móc dinh vào động vậ khi vô tình chạm vào.

Ké đầu ngựa là loại cây thân nhỏ, có khé rãnh với độ cao tầm 2m. Lá mọc so le, mép lá có răng cưa một số chỗ khía sâu thành 3-5 thùy. Phiến lá hơi 3 cạnh, có lông cứng ngắn. Cụm hoa hình đầu, có hoa lưỡng tính ở bên trên. Hoặc có hoa lại chỉ gồm 2 hoa cái nằm trong 2 lá bắc dày và có gai.

Quả giả có móc, hình thoi, có thể móc vào lông động vật chạm vào.

Trẻ em vùng quê xưa nghịch ngợi hay lấy quả ké đầu ngựa ném vào đầu nhau khiến cho tóc bị dính chắc vào quả rất khó gỡ.

Khả năng sinh trưởng của ké đầu ngựa rất mạnh mẽ. Nó mọc ở nhiều nơi. Từ các tình phía bắc đến các tỉnh phía nam nơi đâu cũng có rất nhiều cây ké đầu ngựa. Cây ké đầu ngựa ưa sáng và nó phát triển rất tốt nơi đất có độ ẩm cao.

Ké đầu ngựa có tác dụng gì

1.2 Ké đầu ngựa có tác dụng dược lý gì?

Hiện nay chưa có một tài liệu cụ thể nào nhắc đến công dụng dược lsy cụ thể của quả ké đầu ngữa. Tuy nhiên, rất nhiều công trình nghiên cứu đã thực hiện để phân tích công dụng của ké đầu ngựa.

Theo nghiên cứu lâm sàng thực hiện vào năm 1959 của Sở da liễu Nam Xương (Giang Tây – Trung Quốc) quả đầu ké có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị các bệnh ngoài ra. Trên 22 người thực hiên thí nghiệm có 11 người khỏi. 8 người đỡ hẳn, 3 người có sự cải thiện và không có ai bệnh nặng hơn hay không thuyên giảm.

Tổng cục nông nghiệp Việt Nam trong 2 năm 1969 và 1970 đã tiến hành chế tạo thành công cao ké đầu ngựa dùng làm thuốc điều trị bướu cổ. Hiệu quả áp dụng thực tiễn hơn 80%

Một tài liệu khác cũng ghi nhận sự công hiệu của ké đầu ngựa khi chữa bệnh, da xù xì đỏ như hủi. Ở Liên Xô, Trung Quốc và cả Việt Nam, ké đầu ngựa dùng để chữa mẩn ngứa, mụn nhọt và cả bướu cổ rất hiệu quả.

1.3 Tìm hiểu về công dụng và liều dùng của ké đầu ngựa

Trong sách cổ có viết, ké đầu ngựa tính ôn, vị ngọt và có tính độc. Khi vào cơ thể, ké đầu ngựa có tác dụng giải gió, toát mồ hôi, dùng để chữa phong hàn rất tốt. Tuy nhiên người bị phong nhiệt lại không được dùng dược liệu này.

Ngoài ra, ké đầu ngựa còn được ghi nhận khả năng chữa nhiều chứng bệnh như phong thấp, mờ mắt, chân tay co giật, tê dại…Lưu ý quan trọng là cơ thể sẽ bị nổi quầng đỏ nếu ăn thịt lợn khi dùng ké đầu ngựa để chữa bệnh.

Ở nước ta và một số quốc gia khác như Trung Quốc, Nga thường dùng ké đầu ngựa để chữa lở loét, mụn nhọt, ung thư sau lưng, đau răng, viêm mũi, hắc lào, đau cổ họng…Kể cả nấm tóc hay mụn nhọn không đầu đều có thể chữa trị bằng ké đầu ngựa.

Những ai nên sử dụng ké đầu ngựa

1.4 Cách chế biến ké đầu ngựa để sử dụng

Ké đầu ngựa sau khi thu hoạch sẽ điều chế thành cao để sử dụng. Loại cao này thường được gọi là vạn ứng cao hay cao thương nhĩ.

Cách hái ké đầu ngựa cũng cần có kỹ thuật. Thường thì người ta sẽ hái toàn bộ cây từ tháng 5 đến tháng 9. Sau đó sẽ mang về phơi thật khô. Cây đã rút nước sẽ thái nhỏ, nấu với nước. Qua nhiều lần lọc bỏ bã sẽ nấu thành cao mềm phần nước trong.

Cao ké đầu ngựa rất dễ lên men trong điều kiện nhiệt độ thường. Do vậy bạn phải đóng thật chặt miệng chai. Sau khi dùng xong phải đóng chặt nắp và để nơi thoáng mát.

Lưu ý

Liều lượng mỗi lần dùng từ 6 – 8g, không nên dùng quá nhiều. Bạn chỉ cần pha với nước ấm cao mềm sẽ tự hòa tan.

Ngoài cô thành cao mềm, người ta con hoàn viên ké đầu ngựa. Cách làm cũng không quá khó. Ké đầu ngựa bỏ rễ, cắt ngắn rồi rửa cho sạch cát bụi. Tiếp đó bạn cho vào nồi nước sôi nấu trong vòng 1 tiếng. Sau đó bạn lọc bỏ bã. Nấu tiếp lần 2 cho đến khi cô thành cao mềm thì cho tiếp bột vào theo tỷ lệ ⅓ rồi trộn đều. Nặn tròn thành viên kích cỡ như hạt bắp là được.

Với thuốc viên mỗi ngày bạn uống 3 lần. Liều lượng cho mỗi lần từ 16 – 20 g. Bạn uống trước khi ăn cơm và lưu ý kiêng thịt ngựa và thịt lợn. Cả 2 lại thuốc viên và cao đều dùng điều trị các vết mụn nhọt, lở loét rất hiệu quả.

Xem thêm:

tìm hiểu về bạch hoa xà
lưu ý khi sử dụng ngưu tất trị bệnh
cây ô rô có tác dụng gì

2. Ké đầu ngựa dùng để trị bệnh gì? Tác dụng của ké đầu ngựa

1. Trị thấp khớp, viêm khớp

12g ké đầu ngựa
28g hi thiềm
40g rễ cỏ xước
16g cỏ nhọ nồi
20g thổ phục linh
12g ngải cứu

Các loại dược liệu trên bạn sao vàng. Sau đó sắc với nước thuốc uống trong ngày.

2. Chữa mụn nhọt, lở loét

Cách 1:

10g quả ké
20g kim ngân hoa

Bạn làm thành dạng chè rồi mỗi ngày hãm lấy nước uống.

Cách 2:

10g ké đầu ngựa
10g sài đất
15g bồ công anh
5g kim ngân hoa
2g cam thảo đất

Bạn cũng đóng gói thành các gói trà. Mỗi ngày hãm 1 gói lấy nước uống.

3. Chữa đau răng

Sắc lấy nước ké đều ngựa, ngậm rồi súc lại bằng nước.

Sử dụng quả ké đầu ngựa để chữa bệnh

4. Giúp tăng tiết dịch khi bị viêm mũi dị ứng

Ké đầu ngựa sao vàng. Mỗi ngày lấy dùng 4 – 7g.

5. Trị phù thũng, bí tiểu, bệnh sỏi

Bạn nghiền thành bột các loại dược liệu gồm: Thương nhĩ tử, thiêu tồn tính và đinh lịch theo tỷ ệ 1:1:1. Mỗi ngày 2 lần lấy 8g hòa với nước.

6. Trị chốc lở ở trẻ em

Cũng với 10g ké và 20g kim ngân hoa hãm với 500ml nước sôi uống. Với trẻ nhỏ nên giảm 1 nửa liều lượng xuống.

7. Chữa tổ đỉa

50g quả ké
50g hạ khô thảo
50g thổ phục linh
20g sinh địa
30g vỏ núc nác
15g hạt dành dành

Bạn tán thành bột rồi hoàn viên. Mỗi ngày sử dụng khoảng 20 – 25g.

8. Chữa bệnh nổi mề đay

10g thương nhĩ tử
15g bạc hà
15g kinh giới

Bạn rửa sạch rồi nấu với nước. Sau đó lọc bỏ bã và cho gạo vào nấu cháo. Bài thuốc này áp dụng với mề đay nổi mẩn ngứa theo chùm.

Với triệu chứng mày đay đỏ, ngứa nhiều và nóng bạn dùng 15g hạt thương nhĩ tử, 12g bạc hà và 30g sinh địa hãm với nước rồi lấy nước thuốc uống.

9. Trị bệnh phong

Bạn mua cao ké đầu ngựa sau đó cho vào bụng cá quả đen rồi nấu với rượu. Ăn mỗi ngày 1 con trong 3 – 5 ngày. Trong thời gian 100 ngày phải kiêng muối.

10. Trị bệnh dị ứng

15g ké đầu ngựa
8g hoàng cầm
8g khổ sâm
8g phòng phong
8g chi tử
12g sinh địa
4g cam thảo

Các vị thuốc trên sắc lấy nước thuốc uống mỗi ngày một thang.

11. Trị hắt xì hơi, sổ mũi, viêm xoang

Ké đầu ngựa: 8gr
Tân di: 8gr
Bạch chỉ: 12gr
Bạc hà: 4g

Các vị thuốc trên sắc lấy nước uống trong ngày có tác dụng chữa viêm mũi dị ứng, viêm xoang rất tốt

12. Giúp giảm cân, cai thuốc

Bạn dùng 4 – 8 gram bột ké đầu ngựa kèm nước trà xanh sẽ giúp giảm cảm giác thèm ăn và giảm cảm giác nghiện thuốc lá.

13. Khi bị côn trùng cắn

Khi bị côn trùng cắn bạn giã một nắm lá ké đầu ngựa con. Phần nước lọc ra đêm uống. Còn phần bã bạn đắp vào vết thương.

Lấy 1 nắm lá ké non giã nhỏ vắt lấy nước uống, phần bã đắp vào vết cắn.

14. Giúp điều trị ung thư não

15g thương nhĩ tử
6g xương bồ
10g viễn chi
16g thất diệp nhất chi hoa (cây có 7 lá 1 hoa)

Bạn sắc thang thuốc trên uống mỗi ngày 1 thang.

Với các bệnh ung thư khác bạn có thể sắc quả và lá thương nhĩ tử sắc uống mỗi ngày 20g.

Lưu ý: Trước khi muốn sử dụng phải hỏi ý kiến bác sĩ trước. Tuyệt đối không tùy tiện sử dụng.

3. Lời kết

Công dụng của ké đầu ngựa có rất nhiều. Hy vọng rằng bạn sẽ áp dụng chính xác các bài thuốc từ loại dược liệu này nhé! Lời khuyên là nên hỏi bác sĩ trước khi dùng nhé!