Cây vú bò có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe của chúng ta. Tuy nhiên, cách dùng và công dụng cụ thể ra sao thì không phải ai cũng nắm được. Theo kinh nghiệm dân gian, tương truyền loài cây vú bò là một vị thuốc bổ, rất tốt cho những người bị bạch đới, khí hư, hư lao, tắc tia sữa.
Cùng khám phá những thông tin về cây vú bò trong bài viết này bạn nhé!
Mục lục
1. Tìm hiểu thông tin cơ bản về cây vú bò
1.1. Một số đặc điểm của cây vú bò
Cây vú bò còn có tên gọi khác là vú chó, vú lợn, vú bò sẻ, sung ba thùy, ngải phún.
Tên khoa học của vú bò là Ficus heterophyllus L, thuộc họ Dâu tằm (Moraceae).
Cây vú bò là cây thảo, nhỏ, chỉ cao khoảng 1 – 2m, mọc thẳng đứng. Là loài cây sống lâu năm, thân hình trụ, cành thưa, có lông dày, ngọn non có lông. Lá vú bò mọc so le nhau, gốc lá hình tim hoặc cụt, dài 8 – 25cm, rộng 4 – 18cm, phiến lá chia từ 3 – 5 thùy, có các khía răng cưa. Mặt lá có gân nổi rõ và có lông nhám.
Tác dụng của cây vú bò
Hoa của vú bò mọc ở các nách lá. Loại cây này có “quả” khá đặc biệt, chỉ là những cụm hoa, đế cụm hoa lõm thành hình chén gần kín miệng, bên trong có chứa hoa. Quả thật là loại quả hạch con, chứa trong các cụm đế hoa (mà ta vẫn thường nhầm là hạt).
Quả có hình cầu, đường kính 10mm, đầu của quả có núm màu đỏ nhỏ giống như đầu vú con bò hoặc đầu vú con chó nên cây mới có tên như vậy (chú ý cẩn thận nhầm với dây vú bò là loại dây leo còn có tên là hà thủ ô trắng).
Toàn bộ cây đều có nhựa mủ trắng.
1.2. Trong cây vú bò chứa những thành phần gì?
Cây vú bò thường mọc hoang ở khắp những vùng núi thứ sinh của nước ta. Rễ và vỏ rễ của cây là các bộ phận thường dùng, có thể thu hoạch quanh năm. Nó được dùng thay cho vị thuốc hoàng kỳ nên còn có tên là thổ hoàng kỳ.
Trong vú bò có nhiều acid hữu cơ, các chất triterpen, các acid amin, coumarin và alcaloid.
Người ta có thể dùng rễ, nhựa mủ và toàn cây. Thường rễ sau khi được đào về, thái mỏng, sấy hoặc phơi khô. Cũng có khi sao vàng hoặc tẩm mật sao cho thơm. Có thể nấu thành cao đặc rồi dùng.
Theo Đông y, vú bò vị ngọt, cay, hơi ấm, có tác dụng bổ phế, kiện tỳ, tráng gân cốt, hành khí lợi thấp.
Những công dụng của cây vú bò: điều trị phong thấp tê bại, hay ra mồ hôi trộm, chân tay mệt mỏi không có lực, ho do phế lao, ăn ít bụng trướng, thuỷ thũng, sản hậu không có sữa, bệnh viêm gan, bạch đới.
Liều dùng: sắc thuốc từ 20-40g.
2. Những bài thuốc từ vị thuốc vú bò
Vú bò là vị thuốc có tác dụng như một vị thuốc bổ, dùng cho những người bị hư lao, tắc tia sữa, bạch đới, khí hư và được dùng để ngâm rượu chữa phong thấp.
Mỗi ngày dùng 10 – 20g dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu. Dùng 100 – 200g rễ sao vàng ngâm với 1 lít rượu, mỗi ngày uống khoảng 15 – 20ml rượu.
2.1. Cây vú bò trị chứng đầy trướng, không tiêu, mặt vàng:
Lấy nhựa mủ cây vú bò và ô long vĩ (bồ hóng bếp rây nhỏ) với lượng vừa đủ để làm thành viên, mỗi viên to bằng hạt nhãn. Mỗi ngày uống 1 viên thuốc vú bò; chiêu thuốc bằng nước sắc gừng.
Phương thuốc điều trị đại tiện táo kết, bụng trướng đầy: Lấy nhựa mủ trắng của cây vú bò trộn với bột nghệ vàng, làm thành viên.
2.2. Trị bệnh thấp khớp mạn tính
Sắc lấy nước các nguyên liệu sau: 20g vú bò (sao vàng), 16g dây đau xương (sao vàng), 16g rễ gối hạc (sao vàng), 12g thiên niên kiện, 12g rễ sung (sao), 12g củ ráy tía (sao) và 8g rễ của bạch hoa xà. Cho thêm ít rượu để uống.
Cây vú bò có tác dụng gì
2.3. Điều trị chứng đau phong thấp:
Cách 1: lấy 60g rễ vú bò, 250g móng giò lợn và 60g rượu. Thêm nước vào, sắc đến khi còn nửa bát. Chia làm 2 bát, uống 2 lần trong ngày, mỗi lần uống cách nhau 4 – 6 giờ.
2.4. Trị chứng sa dạ dày, sa tử cung, sa trực tràng, sưng đau tinh hoàn:
Sắc lấy nước uống: 30g vú bò, 12g tô mộc, 12g hồi đầu thảo, 12g ngưu tất, 12g mộc thông. Uống khoảng 2 – 3 tháng.
2.5. Làm tan vết ứ máu, tím bầm do ngã hay bị thương:
Dùng lá hoặc quả cây vú bò giã nát chưng với rượu. Dùng để đắp hay chườm lên vết thương.
2.6. Điều trị bế kinh, sau khi đẻ ứ huyết, đau bụng:
Sắc nước 30-60g, thêm ít rượu để uống.
2.7. Điều trị bạch đới do tỳ khí hư hàn:
Sắc lấy nước uống 60g rễ vú bò khô. Hỗ trợ điều trị bạch đới rất tốt.
Giúp bổ tỳ ích khí điều trị các chứng bệnh ăn không ngon miệng, tiêu hoá kém, hay đầy bụng, hay bị phân sống: Sắc lấy nước uống 20g vú bò, 6g thảo quả, 6g đậu khấu và 4g mộc hương.
Sử dụng cây vú bò trị bệnh
2.8. Điều trị kiện tỳ hóa thấp:
Bị các chứng xơ gan, viêm gan mạn, bị phù do suy dinh dưỡng thì dùng ngay 20g vú bò, 16g diệp hạ châu, 16g rau má, nhân trần 12g. Sắc lấy nước uống trong ngày.
2.9. Giúp khứ đờm giảm ho (viêm phế quản, ho có đờm)
Sắc lấy nước uống 20g vú bò, 20g diếp cá, 16g lá táo và 12g mạch môn.
2.10. Giúp lợi sữa:
Sắc lấy nước uống 20g vú bò, 20g trạch tả, 20g mộc thông, 10g xuyên sơn giáp.
2.11. Giúp bổ khí, bổ huyết, bổ thận, bổ tỳ:
Sắc lấy nước uống 20g vú bò, 10g đương quy, 10g bạch truật, 10g thục địa. Mỗi ngày dùng 1 thang.
Nếu muốn ngâm rượu, dùng đơn thuốc trên với liều cao hơn rồi ngâm từ 10 – 15 ngày. Mỗi ngày uống 30ml.
3. Những lưu ý khi mua cây vú bò
Đối với những bạn đọc có nhu cầu mua loại dược liệu này nhưng đang băn khoăn rằng không biết giá cả như thế nào, thì hãy đọc ngay những lưu ý sau đây.
Trước thực trạng thuốc đông dược có nguồn gốc không rõ ràng, kém chất lượng,.. đang xuất hiện tràn lan trên thị trường sẽ làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị và ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của người bệnh. Lựa chọn một địa chỉ uy tín là điều rất cần thiết nhưng không dễ.
Giá thành của 1kg vú bò phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại vú bò tươi hay khô, chất lượng sản phẩm, chi phí vận chuyển, đóng gói, nơi bán,…. Trên thị trường hiện nay giá của vú bò dao động: 180.000 vnđ – 190.000 vnđ/1kg vú bò khô và 80.000 vnđ – 100.000 vnđ/1kg vú bò tươi.
Hình ảnh cây vú bò
Cây ngải phún (vú bò) mọc nhiều ở Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam. Cây thường mọc dại ở rừng thứ sinh khắp nước ta. Tuy nhiên, nếu địa phương bạn không có sẵn loại thảo dược này thì bạn nên:
Chỉ mua vú bò tại các cơ sở uy tín, có địa chỉ rõ ràng.
Hãy tìm hiểu kỹ thông tin về dược liệu trước khi mua.
Tham khảo ý kiến người thân và bạn bè hoặc những người có kinh nghiệm, đã từng mua, để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng.
4. Một số điều cần quan tâm khi dùng cây vú bò
Người dùng cần chú ý không lạm dụng rượu khi đang sử dụng vú bò kết hợp với rượu. Bên cạnh đó, người đang mắc bệnh dạ dày, bệnh gan… không nên dùng vì rượu có thể gây ảnh hưởng cho sức khỏe. Thậm chí nó có thể làm tình trạng bệnh thêm nghiêm trọng.
Bên cạnh loại cây đã mô tả ở trên, còn có một cây nữa cũng mang tên vú bò là Ficus, palmatiloba Merr, cùng họ. Cây này có lá chia 3 – 5 hoặc 7 chùy, không có khía răng, quả không có cuống. Ít khi dùng.
Người bệnh không nên tự áp dụng các bài thuốc để chữa bệnh nếu không có ý kiến tư vấn của bác sĩ. Các thông tin trên chỉ dành cho các nhân viên y tế nhằm mục đích tham khảo.
5. Lời kết
Cây vú bò là cây mọc dại rất nhiều ở Việt Nam, có rất nhiều người không biết về các công dụng của loài cây này. Bài viết này nhằm mang đến cho người đọc một số thông tin cơ bản để hiểu rõ hơn về tác dụng chữa bệnh của cây vú bò. Mong rằng những thông tin sẽ có ích với các bạn!!!
Có thể bạn quan tâm
Cây thương lục- tác dụng, cách dùng và đặc điểm
36 tác dụng của cây Rau mùi – cách dùng trị bệnh và lưu ý quan trọng
9+ tác dụng của cây duối – cách dùng và lưu ý quan trọng
27+ tác dụng của xà lách – cách dùng và lưu ý quan trọng
11 tác dụng của cây sử quân tử – lưu ý và cách dùng hiệu quả
12 tác dụng của cà rốt – làm đẹp, trị bệnh và lưu ý khi dùng
7+ tác dụng của cây An Xoa – trị bệnh gan và lưu ý khi dùng
20+ tác dụng của cây cỏ tranh – phòng trị bệnh – lưu ý khi dùng