6 tác dụng của cây vòi voi – trị bệnh, sức khỏe và cách dùng

Là loại cây có vị đắng nhẹ, hơi the, mùi hăng và đặc tính mát, cây vòi voi mang lại nhiều ích lợi với cơ thể. Trong Y học cổ truyền, cây vòi voi được dùng nhiều để bào chế thuốc chữa tê thấp, viêm xoang, mẩn ngứa, mụn nhọt, viêm họng và một số bệnh lý khác.

Bài viết dưới đây cung cấp những thông tin cụ thể khác về loại dược liệu này.

Mục lục

1. Tìm hiểu đặc điểm của cây vòi voi

Được biết đến là một loại cây thân thảo, vòi voi thường mọc hoang và sống lâu năm. Cây vòi voi trưởng thành có thể cao khoảng 35 – 40 cm. Cây có thân chắc khỏe, cứng và được phủ bên ngoài nhiều lông nhám. Lá cây thuôn hình bầu dục dài với mép lá hình răng cưa. Đặc biệt, bề mặt lá cây vòi voi thường nhăn nheo như bị vò nát.

Hoa vòi voi thường mang sắc trắng hoặc tím trắng. Loài hoa này không có cuống và mọc xếp liền nhau thành hai hàng song song tạo thành hình như vòi voi. Quả của cây vòi voi gồm 4 quả hạch con có hình tháp.

Cách sử dụng cây vòi voi trị bệnh

Cây vòi voi sinh sống theo lối mọc hoang ở ven đường. Bạn sẽ thường bắt gặp loài cây này ở bãi đất hoang hay dọc bờ ruộng. Cây phân bố rải rác dọc khắp đường cong chữ S đất nước ta. Ngoài ra, cây vòi voi còn xuất hiện ở nhiều nước khác trên thế giới như: Campuchia, Lào, Philippin, Ấn Độ,…

Bộ phận dùng: Toàn bộ cây vòi voi đều có thể bào chế thành thuốc bao gồm thân, lá và rễ.
Thu hái: Cây được thu hoạch quanh năm. Tuy nhiên, mùa hè là thời điểm thích hợp để lượng thu hoạch đạt năng suất cao nhất.
Chế biến: Đem những phần cây vòi voi thu hoạch được rửa sạch nhiều lần với nước. Sau đó cắt thành từng đoạn nhỏ rồi đem nắng hoặc sấy cho khô.
Bảo quản: Cất giữ cây vòi voi trong bọc kín để sử dụng lâu dài. Bảo quản ở nhiệt độ phòng, nơi thoáng mát để tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời và nơi có nhiệt độ ẩm ướt gây hư hỏng, nấm mốc.

2. Các tác dụng hữu ích từ cây vòi voi

Trong Đông y, cây vòi voi mang lại các tác dụng như sau:

Tiêu độc tốt.
Tiêu viêm hiệu quả.
Trị bệnh phong thấp.
Thanh nhiệt cơ thể.
Tiêu thũng tránh phù.
Chống viêm nhiễm.
Giảm đau và giảm sưng tấy.

Dùng cây vòi voi trị bệnh như thế nào?

Chủ trị:

Trị phong thấp, sưng khớp, nhức mỏi gối và toàn cơ thể.
Viêm họng hay loét cổ họng bạch cầu.
Trị bệnh viêm phổi và viêm mủ màng phổi.
Chữa bệnh đường tiêu hóa như lỵ, kiết lỵ, tiêu chảy.
Chữa trị bệnh viêm tinh hoàn.
Điều trị các bệnh lý thường gặp về da như á sừng, vảy nến, chàm, viêm da cơ địa,…
Trị bệnh viêm xoang.

3. Một số bài thuốc đáng chú ý giúp chữa bệnh với cây vòi voi

Cách dùng: Thường được dùng ở dạng thuốc sắc, thuốc bột dạng viên hoặc giã nát để đắp trực tiếp lên vùng da. Tuy nhiên còn tùy thuộc vào từng bài thuốc và tình trạng bệnh lý để có cách dùng thích hợp.
Liều dùng: khoảng 15 – 30 gram mỗi ngày.

Đối tượng sử dụng:

Người già bị chứng đau nhức xương khớp.
Người mắc bệnh phong tê thấp.
Người gặp phải bệnh viêm da cơ địa.

Mang những đặc tính tốt như một loại dược phẩm, cây vòi voi được sử dụng khá phổ biến trong nền y học dân gian với nhiều công dụng khác nhau. Một số bệnh lý đã được cải thiện đáng kể với các bài thuốc được lưu truyền trong dân gian bao đời nay:

Tác dụng của cây vòi voi

3.1 Cây vòi voi tốt cho người bị viêm amidan

Nguyên liệu: Phần lá của cây vòi voi.

Thực hiện: Lá cây sau khi rửa sạch nhiều lần với nước, đem giã nát rồi vắt lấy nước. Dùng nước cốt này để súc miệng từ 4 – 6 lần mỗi ngày đem lại tác dụng rất tốt.

3.2 Dùng cây vòi voi cho bệnh nhân viêm phổi

Nguyên liệu: Lá vòi voi.

Thực hiện: Cách làm tương tự như với cách để điều trị bệnh viêm amidan.

3.3 Chữa các bệnh liên quan khớp, gối

Nguyên liệu: Cần dùng 300 gram cây vòi voi đã được sấy khô, 200 gram rễ nhàu rừng cùng 150 gram củ bồ bồ và 100 gram cỏ mục.

Thực hiện: Cho tất cả nguyên liệu tán thành bột mịn, thêm một ít mật rồi vò thành từng viên nhỏ có kích thước cỡ bằng hạt tiêu.

Cách sử dụng: Uống mỗi lần khoảng 20 – 30 viên với nước ấm. Thực hiện uống đều đặn 2 – 3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Cây vòi voi có tác dụng gì?

3.4 Điều trị viêm xoang rất hiệu quả

Nguyên liệu: Dùng 10 nhánh cây vòi voi cùng với 5 – 6 nhánh hoa ngũ sắc tươi.

Cách thực hiện: Đem cả hai nguyên liệu trên rửa sạch nhiều lần với nước để loại bỏ lớp bụi bẩn. Tốt hơn là bạn nên ngâm cùng với nước muối pha loãng rồi vớt ra rổ để ráo. Tiếp đó đem tất cả cho vào cối giã nát rồi chắt lấy phần nước cốt vào một lọ sạch để sử dụng.

Cách sử dụng: Người bệnh có thể vệ sinh mũi sạch sẽ trước bằng nước muối sinh lý. Sau đó lau khô bằng một miếng bông y tế rồi tiến hành nhỏ thuốc vào mỗi bên mũi. Mỗi lần sử dụng chỉ cần vài giọt.

3.5 Bị á sừng thì hãy dùng cây vòi voi để thấy hiệu quả

Cách thứ nhất: Dùng lá vòi voi và muối.

Nguyên liệu: Cần có một nắm lá cây vòi vòi cùng một ít muối hạt to.

Cách thực hiện: Đem phần lá cây rửa sạch nhiều lần với nước. Tiếp đến đem giã nát cùng với một ít muối hạt.

Cách sử dụng: Vùng da bị á sừng sau khi được làm sạch rồi tiến hành đắp thuốc vào vị trí bị tổn thương. Sau đó dùng băng gạc quấn lại, để qua đêm và rửa sạch lại vào sáng hôm sau. Thực hiện một lần mỗi ngày vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ để đạt hiệu quả mong muốn.

Giá trị của cây vòi voi

Cách thứ hai: Dùng rượu ngâm từ cây vòi voi.

Nguyên liệu: Cần dùng cây vòi voi với rượu trắng.

Cách thực hiện: Rửa sạch khoảng một nắm cây vòi voi nhiều lần với nước để loại bỏ hết đất cát. Sau khi để ráo nước, cắt lá thành từng đoạn nhỏ. Cho toàn bộ vào một bình thủy tinh, thêm rượu sao cho ngập phần lá rồi đậy nắp kín. Bảo quản ở nơi thoáng mát đến khi màu bình ngả sang vàng là có thể sử dụng.

Cách sử dụng: Dùng một nhúm bông gòn thấm một ít rượu rồi bôi nhẹ lên vùng da bị tổn thương do bệnh á sừng gây nên. Lặp lại thao tác hàng ngày để giảm nhanh tình trạng bệnh.

3.6 Tốt cho người bị viêm da cơ địa

Nguyên liệu: cần khoảng một nắm cây vòi voi.

Cách thực hiện: Sau khi rửa sạch nhiều lần với nước muối pha loãng, vớt phần cây ra để ráo rồi cắt thành từng đoạn nhỏ. Giã nát tất cả trong chày rồi chắt lọc lấy phần nước cốt. Thực hiện bôi dung dịch lên vùng da bị viêm da cơ địa đều đặn mỗi ngày 2 lần để cải thiện màu da.

Hoặc bạn có thể làm theo cách sau:

Nguyên liệu: Cây vòi voi và giấm hoặc rượu.

Cách thực hiện: Chuẩn bị vài nhánh vòi voi đã được rửa sạch bụi bẩn và cắt thành từng đoạn nhỏ. Bạn cần lưu ý là cách này chỉ dùng phần lá và thân tươi nguyên vẹn. Tiếp tục ngâm vòi voi trong nước muối pha loãng khoảng 15 phút rồi để ráo.

Sau đó cho cây vòi voi vào chảo để sao nóng cùng với một chút giấm hoặc rượu trắng. Đến khi màu cây ngả sang vàng là được. Cho hỗn hợp vào một túi vải sạch để chườm hoặc buộc chặt tại vị trí vùng da bị bệnh. Đến khi túi nguội thì sao nóng lại và tiếp tục chườm.

Thực hiện mỗi ngày 2 lần liên tục trong khoảng 3 tuần để phát huy hiệu quả tối ưu của bài thuốc này.

4. Cần lưu ý gì khi dùng vòi voi chữa bệnh?

Khi chọn sử dụng dược liệu cây vòi voi trong các bài thuốc, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

Không được sử dụng các bài thuốc có chứa dược liệu này trên phụ nữ mang thai và trẻ em.
Cần hết sức thận trọng khi sử dụng vòi voi với đối tượng bị dị ứng hoặc quá mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào trong cây.
Cần hạn chế dùng dược liệu cây vòi voi cho người già yếu hay người cao tuổi bị tỳ vị hư hàn, suy nhược cơ thể và bị tiêu chảy lâu ngày không khỏi.
Không dùng cây vòi voi quá nhiều nếu chưa được thông qua khuyến cáo của các chuyên gia.
Một số loại vòi voi khác trong thành phần chứa alcaloid có nhân pyrolizidin. Đây được biết đến là thành phần hoạt chất có khả năng làm tổn hại đến chức năng gan và gây hủy hoại tổ chức gan. Ngoài ra hoạt chất này còn gây đau bụng kéo dài, thậm chí dẫn đến xuất huyết lan tỏa.

Chính vì vậy, Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo không nên sử dụng loại dược liệu này. Ở Việt Nam, Bộ Y tế nước ta cũng chỉ cho phép sử dụng cây vòi voi trong một số bài thuốc đắp thông thường với mục đích điều trị chứng mụn nhọt, vùng da bầm tím do chấn thương, sưng đau,…

5. Lời kết

Trên đây là một vài thông tin chính về đặc điểm, công dụng cũng như những lưu ý khi sử dụng cây vòi voi. Mong rằng những kiến thức này sẽ giúp ích được bạn trong quá trình tìm hiểu.

Đặc biệt, người bệnh nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia trước khi sử dụng để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả để có phương pháp điều trị hiệu quả.

5/5 - (1 bình chọn)