14 tác dụng của cây chè dây - cách chế biến chè dây làm thuốc

Đối với người bị đau dạ dày hẳn chẳng còn ai xa lạ với cái tên chè dây nữa đúng không? Chè dây được người ta truyền tai nhau rằng chữa đau dạ dày hiệu quả lắm. Vừa an toàn, không tác dụng phụ lại rẻ tiền nữa.

Nhưng nó không chỉ có mỗi công dụng đối với bệnh đau dạ dày đâu. Chè dây còn có nhiều tác dụng lắm. Miễn sao bạn sử dụng chè dây đúng liều lượng và thời gian là được.

Ngày hôm nay hãy cùng chúng mình tìm hiểu thêm thông tin về cây chè dây này nhé! Bạn sẽ bất ngờ về lợi ích mà nó mang lại đấy!

Mục lục

1. Tìm hiểu nguồn gốc, đặc điểm và phân loại cây chè dây

Ngoài cái tên chè dây thì người ta cũng rất hay gọi nó là trà dây đấy! Ở một số nơi thì sẽ gọi là khau rả hay bạch liễm. Nói chung là những tên này không phổ biến lắm.

Còn tên tiếng Anh theo danh pháp của nó chỉ có 1 thôi là Ampelopsis cantoniensis. Cũng giống như nho đây là loại cây có 2 lá mầm. Và cũng vì thế mà nó được xếp vào họ Nhọ.

Cây chè dây

1.1 Đặc điểm bên ngoài của chè dây

Chè dây là một loại thảo dược rẻ mà quý. Thân cây là thân thảo leo bám vào bờ tường, cột trụ hay bất cứ chỗ nào bám được. Thân cây chỉ cao chừng 1m đổ lại thôi.

Nhưng các dây leo lại có thể dài đến 2, 3m cơ đấy! Lá cây chè dây khá dài. Trung bình cũng dài từ 7 đến 10cm. Nhìn thoáng qua thì lá chè dây khá giống lá kinh giới vì cũng có hình răng cưa như vậy.

Nhưng lá chè dây thì viền lá sẽ có màu đỏ tía. Lá cây có 2 mặt với 2 màu đậm nhạt rõ rệt. Mặt trên nhẵn và nhạt màu hơn. Trong khi mặt dưới màu xanh lục sẫm. Khi lá bắt đầu bung nở thì thường có màu xanh tía. Nhưng càng lớn thì sắc tía mất đi và sắc xanh ngày 1 đậm lên.

Hình dáng của hoa chè dây thì khá giống nụ hoa tam thất. Những bông hoa này mọc thành từng chùm tạo thành 1 khối hoa màu trắng xinh xắn. Mỗi độ tháng 6 đến tháng 7 bạn sẽ được chiêm ngưỡng hoa nở trắng xinh trên cành. Khi hoa tàn là thàng 9 thì sẽ lộ ra quả. Những quả nhỏ cỡ ngón tay út màu đỏ tươi đẹp mắt.

1.2 Chè dây có từ bao giờ và mọc nhiều ở đâu

Nghe qua tên hẳn nhiều người sẽ nghĩa đây là 1 loại chè mà người dân trồng rồi chế biến. Nhưng thực tế thì không phải vậy đâu. Nguồn nguyên liệu này hoàn toàn từ tự nhiên cả đấy. Không có địa phương hay nơi nào chuyên trồng chè dây này cả đâu.

Ở những khu vực núi non hiểm trở như vùng Tây Bắc người ta tìm thấy lượng chè dây tương đối nhiều. Ví dụ như các tỉnh Yên Bái, Hòa Bình, Lào Cai,… Ở miền Trung cũng có 1 vài tỉnh có loại chè này trong tự nhiên. Như Quảng Bình, Đà Nẵng hay Quảng Nam,…

Cây chè dây có thể dễ dàng tìm thấy ở nhiều nơi

Ban đầu lọai chè này ít người biết đến. Thế nên công dụng của nó ra sao càng chẳng ai hay. Nhưng khi nhiều báo đài đăng tin về loại chè này tốt ra sao, người ta mới sử dụng nhiều. Trong khi người dân tộc miền núi đã dùng nó làm thuốc chữa bệnh từ rất lâu rồi.

1.3 Thu hái và chế biến chè dây đúng cách

Người ta thường thu hái chè dây vào độ tháng 4 đến tháng 10. Khi thu hoạch không chỉ hái mỗi lá mà cả dây người ta cung chặt đem về.

Nhiều người nghĩ chè dây cứ chặt về làm sạch rồi chặt khúc phơi khô là xong. Không đâu. Để có được những gói chè dây thơm ngon thì cần phải có các công đoạn thủ công tỉ mỉ lắm đấy!

Khi thu hoạch chè dây xong người ta sẽ bỏ đi lá già hay cành héo. Vì chúng còn rất ít tác dụng.
Sau đó thì mới đem chặt thành các khúc cỡ đốt ngón tay thôi. Riêng loại chè này người ta không hề chặt dài.
Sau đó đem chè đi ủ. Ít nhất là 1 đêm. Còn thông thường thì là 2 đêm. Người ta sẽ sử dụng hoàn toàn cách ủ truyền thống để chè lên phấn. Đồng thời các dưỡng chất có trong chè còn nhiều nhất.
Sau đó mới đem chè đi phơi. Nhưng cũng chỉ phơi đến khi chè vừa tới thôi. Nghĩa là không phơi nỏ.
Sau đó lại đem chè đi sao trên chảo than củi. Khi nào phấn trắng của chè lên mịn và chè thơm là được.

Lưu ý: Lớp màu trắng hay còn gọi là phấn đấy là do trong quá trình sao chè, tự bản thân chè tiết ra đấy!

Xem thêm:

2. Chè dây dùng như thế nào? Khám phá tác dụng của chè dây

Từ xa xưa người dân miền núi đã dùng loại chè này để điều trị bệnh rồi. Đây là loại thảo dược hoàn toàn tự tự nhiên. Không có hóa chất hay được trồng chăm công nghiệp.

Chè dây hầu hết được biết nhiều đến với công dụng chữa viêm dạ dày hiệu quả. Nhưng nó còn vô vàn công dụng khác mà có thể bạn không rõ đâu.

1. Tiêu diệt vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP này ban đầu sẽ gây ra các vết viêm nhỏ trên thành dạ dày. Sau đó các vết viêm này loang ra và rất mau lành. Nếu không chữa trị kịp thời thì có thể gây ra ung thư dạ dày.

Nhờ có tính kháng sinh cao trong chè dây nó sẽ làm sạch vết viêm và tránh cho vết viêm lan rộng. Sau đó nó sẽ tấn công vào vi khuẩn HP và loại bỏ chúng từ từ ra khỏi dạ dày.

Chè dây có nhiều tác dụng tốt với sức khỏe

2. Cân bằng lượng axit trong dạ dày

Nếu độ pH trong dạ dày không được ổn định thì bạn rất hay gặp tình trạng ợ chua, ợ nóng, đầy bụng, Nói chung là dạ dày rất khó chịu. Lúc này những cốc nước chè dây sẽ làm loãng axit trong dạ dày. Khiến các cơn đau của bạn giảm đi đáng kể.

3. Hạ huyết áp

Chè dây rất tốt cho người bị huyết áp cao. Nó sẽ giúp huyết áp ổn định hơn. Nhưng không phải giảm đột ngột. Mà nó hạ từ từ cho đến khi nào huyết áp ở ngưỡng an toàn.

4. Chấm dứt tình trạng nóng trong

Chè dây được dùng như 1 thứ nguyên liệu làm nước thanh nhiệt và giải độc cho cơ thể hiệu quả.

5. Ngăn ngừa viêm răng nướu

Nhờ có tính kháng sinh cao mà nước chè dây sẽ làm sạch vi khuẩn trong miệng. Từ đó ngăn chặn các bệnh về răng nướu hiệu quả.

6. Điều trị mất ngủ, giảm căng thẳng

Như mình vừa nói chè dây giúp cơ thể được giải độc và thanh mát. Chính nhờ những điều này mà sẽ giúp cơ thể bạn sảng khoái hơn, các dây thần kinh không bị căng thẳng.

Từ đó mà có được giấc ngủ ngon và sâu hơn. Kể cả khi bạn dùng chè dây với các nguyên liệu khác từ Đông y sang Tây y. Thì yên tâm là không có tác dụng phụ nhé!

Chè dây sau khi xao khô

7. Vết loét dạ dày mau lành

Trong chè dây có 1 hoạt chất có tên là flavonoid. Đây là hoạt chất như 1 kháng sinh tự nhiên vậy đó. Nó sẽ làm sạch vết viêm rồi khiến chúng khô miệng lại và không lan rộng nữa.

Từ đó mà sẽ rút ngắn thời gian lành vết loét lại. Nghiên cứu và thực nghiệm cho thấy sau 6 tháng dùng trà dây thì các vết viêm dạ dày đã lên sẹo rồi.

8. Những ai dùng được chè dây

Những ai đang gặp vấn đề viêm loét dạ dày hay tá tràng.
Những người hay bị trào ngược dạ dày, bị dạ dày do vi khuẩn HP.
Chè dây giúp giảm căng thẳng cho người làm việc trí óc thường xuyên.
Người khó ngủ, thần kinh căng thẳng
Những người có biểu hiện ợ chua, ợ nóng, chướng bụng, đầy hơi.
Những người bị bệnh về họng hay viêm thận
Những người có bệnh về răng miệng, mụn nhọt do nóng trong.
Kẻ cả dù bạn khỏe mạnh bình thường thì mỗi ngày vẫn nên dùng chè dây. Vì nó giúp cơ thể bạn khỏe mạnh hơn mà.

3. Sử dụng chè dây để điều trị bệnh dạ dày như thế nào

Thực tế đã có rất nhiều người truyền tai nhau cách dùng chè dây để chữa đau dạ dày. Nhưng thực tế thì như thế nào? Nó có chữa được thật không? Cách sử dụng ra sao để đạt hiệu quả?

3.1 Vi khuẩn HP trong dạ dày là gì?

Đa số người Việt Nam đều có vi khuẩn HP trong cơ thể. Đây là nghiên cứu đã chỉ ra rồi.

Chúng sẽ lan truyền theo đường ăn uống, nước bọt,… Nói chung là đường hô hấp.

Vi khuẩn này không chỉ làm viêm dạ dày mà còn làm vết thương lâu bị hồi phục. Thậm chí nếu nặng nó sẽ làm tế bào bị biến đổi đi mà thành ung thư. Vì thế người nào bị đau dạ dày nói riêng hay ai có vi khuẩn HP nói chung thì cần mau chóng loại chúng ra khỏi cơ thể.

Để loại trừ chúng từ thiên nhiên thì lại rất ít loại thực phẩm là được điều này. Ấy vậy mà chè dây lại làm được đấy!

Sử dụng chè dây trị bệnh dạ dày

3.2 Chè dây chữa được đau dạ dày?

Trà dây loại được vi khuẩn HP vì trong chè dây có 2 hợp chất. 1 là flavonoid. 2 là tanin. Cả 2 hợp chất này đều có tính kháng viêm kháng khuẩn mạnh. Đồng thời giảm nhanh các vết viêm loét ở dạ dày.

Hơn nữa tannin kết hợp cùng protein sẽ tạo ra chất kết tủa. Chất kết tủa này sẽ như 1 màng ngăn để bảo vệ niêm mạc dạ dày vậy. Bạn sẽ không lo axit trong dạ dày tấn công niêm mạc mạnh mẽ nữa.

Axit này làm cho thành dạ dày mau chóng mòn đi. Từ đó mà có các cơn đau dạ dày đấy! Cũng nhờ lớp màng này thì các cơn đau hay tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm.

Chè dây không chỉ làm sạch vi khuẩn HP thôi đâu. Nó còn đẩy luôn các vi khuẩn có hại khác ra khỏi cơ thể bạn. Tất cả điều này có được nhờ khả năng kháng viêm và kháng khuẩn tuyệt vời đấy!

Chính vì điều này vi khuẩn đầu tiên sẽ chết rồi sau đó sẽ được đào thải ra khỏi cơ thể.

Có thể nói chè dây như 1 liều thuốc tự nhiên điều trị viêm dạ dày an toàn và hiệu quả.

3.3 Sử dụng chè dây đúng để chữa dạ dày hiệu quả

Dùng chè dây để điều trị dạ dày rất đơn giản thôi. Bạn kể cả có ít thời gian thì vẫn làm được.

Bạn lấy khoảng 50 đến 60g chè dây khô rồi cho vào ấm để hãm chè như bình thường. Bạn nhâm nhi chúng không khác gì các loại chè khác cả. Thế là xong.

Bạn có thể uống chúng nhiều lần trong ngày mà không sao cả.

Vào những ngày nắng nóng đây chính là ly nước giải khát rẻ tiền, lành tính mà còn chữa được bệnh nữa.

Khi sử dụng nước chè dây đều đặn 10 ngày liên tục bạn sẽ thấy các cơn đau dạ dày âm ỉ dần biến mất. Có những thực nghiệm đã chỉ ra người đau dạ dày dùng và không dùng chè dây.

Kết quả cho thấy người dùng chè dây phần đa là các cơn đau ít xuất hiện hẳn. Những người này cũng ăn uống, ngủ nghỉ ngon hơn. Tinh thần không bị gò bó, căng thẳng.

Những người dùng chè dây điều trị dạ dày sau 2 tháng đề cho thấy kết quả cực kỳ khả quan. Con số này lên tới 50%.

Xem thêm :

4. Một số bài thuốc Đông y dùng chè dây làm nguyên liệu

Chính vì những ưu điểm tuyệt vời mà chè dây mang lại cho các bệnh nhân bị đau dạ dày. Nên người ta đã kết hợp với nhiều loại thảo dược khác cho ra đời thuốc Sơ can Bình vị tán. Bài thuốc này giúp người đau dạ dày thoát khỏi các cơn đau âm ỉ.

Bài thuốc sơ can bình vị tán sẽ chia ra thành 3 bài thuốc nhỏ. Cả 3 bài thuốc này đều nghiên cứu để phù hợp với cơ địa của người Việt rồi. Vì thế bạn sẽ tùy tình trạng bệnh mà chọn lấy bài thuốc phù hợp.

4.1 Bài thuốc sơ can bình vị chữa viêm loét HP

Nguyên liệu của bài thuốc này gôm chè dây, cam thảo, ô tặc cốt, bắc sài hồi. Ngoài ra còn có kim ngân hoa, bạch thược, quán chúng, tam thất… cùng nhiều thảo dược khác.
Bài thuốc này được sử dụng để cầm máu, điều huyết, giúp máu chảy dễ dàng hơn. Đồng thời sẽ giúp giảm các cơn đau do dạ dày, làm lành các vết viêm loét, đẩy lùi vi khuẩn HP.

4.2 Bài thuốc sơ can bình vị chữa trào ngược dạ dày

Nguyên liệu chính của bài thuốc là tam thất, kim ngân hoa, bố chính sâm, bạch thược. Thêm vào đó Bắc sài hồ, ô tắc cốt,… cùng nhiều thảo dược nữa.
Bài thuốc này dành cho ai hay bị ợ chua, đầy hơi, chướng bụng, trào ngược dạ dày. Nó sẽ làm các vết viêm loét ở thành mạc dạ dày mau lành.

4.3 Chế thành cao bình vị

Các vị thuốc chính gồm bồ công anh, tơ hồng xanh, cỏ mực, mai mực, xích đồn và dạ cầm. Ngoài ra còn có thêm nhiều loại thảo dược khác để hoàn chỉnh bài thuốc.
Có thể nói đây chính là liều thuốc kháng sinh tự nhiên, lành tính giúp các vết thương của bạn được sạch và không bị nhiễm khuẩn. Đồng thời nó còn có tác dụng giải độc tố ra khỏi dạ dày của bạn và ngăn tình trạng trào ngược thực quản đấy!

5. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng chè dây

Chè dây đúng là có nhiều công dụng và cũng là loại nước uống thanh mát. Tuy nhiên nó không hẳn là hoàn toàn vô hại. Cũng đã có nhiều người dùng chè dây có những biểu hiện mệt mỏi hay khác lạ. Chính vì thế để tránh tình trạng này thì bạn có thể sử dụng chè dây đúng và đủ liều lượng. Đặc biệt cần nhớ những lưu ý sau để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe.

Mỗi ngày bạn chỉ nên dùng 60 đến 70g chè dây thôi. Nếu dùng hết nước 1 thì bạn có thể pha thêm nước 2 cũng được. Chứ không cho thêm chè dây vào.
Thời điểm tuyệt vời nhất là dùng chè trước khi ăn 30p để không ảnh hưởng đến bữa ăn. Cũng như giúp chè phát huy hết công dụng.
Nước chè để qua đêm hay bị thiu vì vi khuẩn tấn công vào rồi. Vì thế nhất định không được dùng nhé!
Rất nhiều người vì lợi nhuận mà pha thêm nhiều chất vào chè dây. Vì thế bạn hãy chọn nơi uy tín để sử dụng nhé! Nếu đúng là chè dây nguyên chất thì nước có màu nâu đỏ hoặc cánh gián. Khi uống mát và ngọt nhẹ. Chứ nó không hề có màu xanh đẹp như chè tươi đâu.
Cũng bởi vì lớp phấn trắng có trên lá chè mà sẽ làm bạn nhầm lẫn với nấm mốc. Vì thế hãy bảo quản cẩn thận để giữ được chất lượng chè tốt nhất nhé!
Tùy vào thể trạng từng người mà kết quả điều trị bệnh bằng chè dây sẽ khác nhau. Nhưng dù thế nào nếu bạn lạm dụng thì sẽ bị mệt mỏi, vàng da,… cùng nhiều triệu chứng khác đấy!

Những ai đang dùng thuốc Tây trị bệnh cần có ý kiến tham khảo của bác sĩ. Để sức khỏe của bạn được đảm bảo nhất.

6. Hướng dẫn pha chè dây thơm ngon đúng điệu

Ngoài nguyên liệu chuẩn thơm thì kỹ thuật pha trà cũng quan trọng lắm đấy! Nó quyết định xem tách trà của bạn có hoàn hảo không. Việc này thì đơn giản thôi mà. Bạn có thể thực hiện mỗi ngày để nâng cao tay nghề.

Chọn mua được chè dây chuẩn

Đương nhiên nguyên liệu là yếu tố quyết định rồi. Loại chè dây ngon là những lá có màu xanh nhạt, mùi thơm. Trên mỗi búp chè lại có nhiều lớp phấn trắng mịn. Màu sắc chè và lớp phấn là những yếu tố bạn cần quan tâm hàng đầu nếu muốn mua được chè dây ngon.

Nhiều người lầm phấn trắng là do chè bị mốc. Thực ra không phải. Đây là chất có tự nhiên trong chè qua chế biến mà có thôi. Nếu chè dây có phấn trắng nhiều mới là chè ngon, chế biến đúng.

Cách pha trà thơm ngon

Để có được 1 tách trà ngon bạn chỉ cần lấy 1 thìa cà phê chè dây cỡ 10g cho vào ấm. Thêm chút nước sôi rồi lắc đều để gạn bớt chất cặn cũng như cho chè được thơm hơn. Gạn bỏ nước này đi rồi đổ 150ml nước sôi vào.

Ủ 10p là có thể dùng được rồi. Bạn có thể dùng loại chè lạnh hay chè nóng tùy ý thích. Nhưng mình khuyên không nên dùng chè lạnh nhiều nhé!

Lưu ý

Chè dây là loại thảo dược quý, nhiều công dụng. Chính vì thế nhiều người nghĩ nó rất đắt đỏ. Thực tế vì tỏng tự nhiên nó còn rất nhiều nên giá thành cũng ở mức chấp nhận được. Chỉ khoảng 100 đến 140 ngàn 1 cân thôi.

7. Tổng kết

Trên đây là những công dụng tuyệt vời mà chè dây mang lại cho mọi người. Bạn có thể yên tâm dùng nó mà không lo có tác dụng phụ gì nhé!

Tuy nhiên khi sử dụng chè dây bạn nên hỏi qua ý kiến bác sĩ về liều lượng và thời gian dùng. Như vậy chè dây sẽ phát huy tối đa công dụng của chúng.

Cập nhật 19/06/2020

4.5/5 - (2 bình chọn)