Bồ kết chắc chắn là loại quả không còn xa lạ với chúng ta. Loại quả này thường được trồng rất nhiều ở nông thôn. Xưa kia khi chưa có các loại dầu gội hiện đại như bây giờ bồ kết được sử dụng để các bà các mẹ gội đầu. Không những vậy người ta còn dùng bồ kết để xua đuổi những điềm xấu, không may mắn.
Tuy nhiên, bồ kết có nhiều công dụng hơn thế. Trong Đông Y, bồ kết là một loại dược liệu chữa bệnh. Cùng tìm hiểu về công dụng của bồ kết trong bài viết hôm nay nhé!
Mục lục
1. Tìm hiểu về đặc điểm của cây bồ kết
1.1 Bồ kết là cây gì?
Bồ kết là loại cây sống lâu năm. Thân cây có nhiều gai. Quả bồ kết giống như quả của cây đậu hà lan vậy đó. Hạt bồ kết hình cầu như hạt đậu nhưng kích thước to hơn.
Trong mỗi quả bồ kết cho chứ từ 30 – 40 hạt bên trong. Thành phần trong hạt bồ kết rất giàu dầu thực vật.
Bồ kết xuất hiện trong nhiều bài thuốc làm đẹp tóc của phụ nữ xưa và nay. Những mái tóc mềm mượt, óng ả, đen nhánh của các bà các mẹ khi xưa đều do dùng bồ kết mà có.
Cây bồ kết
1.2 Cây bồ kết có mấy loại?
Bồ kết hiện nay có 2 loại chính: Bồ kết tây và bồ kết ba gai
Loại 1: bồ kết tây
Bồ kết tây có nguồn gốc từ Australia và một số quốc gia Châu Á. Tên khoa học của nó là Albizzia lebbek Benth. Khi ra hoa, hoa của cây bồ kết tây nở thành chùm rất đẹp. Chính vì vậy người ta thường trồng loài cây này trước hiên nhà hay trong vườn nhà để lấy bóng mát.
Cây bồ kết tây thuộc loại cây thân gỗ. Chiều cao của nó trung bình từ 10 – 15m. Cây có nhiều cành. Cành khá thưa và màu xám trắng. Lá của cây bồ kết tây là lá kép lông chim 2 lần. Lá có màu xanh nhạt.
Cuốn hoa bồ kết tây ngắn. Hoa mọc thành cụm ở nách lá. Quả cây bồ kết tây dẹt, bóng, nổi rõ các hạt bên trong. Cây bồ kết tây sau khi rụng hạt sẽ tự mọc cây mới. Chúng sinh trưởng rất khỏe nên bạn không cần chăm sóc nhiều.
Loại 2: Bồ kết 3 gai
Bồ kết 3 gai có khoa học là Gleditsia triacanthos. Giống như bồ kết tây, bồ kết 3 gai cùn là loài cây thân gỗ, có nguồn gốc từ miền đông Bắc Mỹ.
Tuy nhiên không phải nơi nào ở Bắc Mỹ cũng có loài cây này. Bồ kết 3 gai chủ yếu được tìm thấy ở miền trung Texas và về phía tây tới trung Pennsylvania. Ngoài ra ở vùng đông nam Nam Dakota kéo dài về phía nam tới New Orleans cũng có nhiều cây bồ kết gai. Đây là những nơi có điều kiện đất đai ẩm ướt ven các thung lũng sông.
Cây bồ kết 3 gai
1.3 Tác dụng của từng thành phần cây bồ kết
Quả của cây bồ kết sau khi thu hoạch sẽ được phơi hoặc sấy cho khô. Khi dùng bạn sẽ tẩm thêm nước cho mềm. Bên cạnh việc dùng sống hay phơi khô, người ta cũng có thể đốt bồ kết thành than rồi tán thành bột mịn.
Hạt bồ kết sẽ được tách ra từ quả bồ kết chín sau quá trình phơi và sấy khô.
Thân cây bồ kết có nhiều gai. Phần gai nhọn này có tác dụng chữa bệnh rất tốt. Sau khi thu hái gai từ thân cây, bạn cần phơi hoặc sấy cho thất khô. Sau đó đem sắc lấy nước uống. Nước gai bồ kết có tác dụng kháng khuẩn, nấm và ức chế tụ cầu vàng.
Trong sách Đông Y có viết, bồ kết vị cay mặn, tính hơi ôn. Thường được dùng đẻ tiêu đờm, sát trùng, chữa cảm lạnh, đầy bụng, ho hen, cấm khẩu. Ngoài ra còn giúp sáng mắt, ích tinh.
Hạt bồ kết không có độc, vị cay. Hạt bồ kết thường dùng để điều trị mụn nhọt, chữa táo bón, bí kết…
Gai bồ kết cũng có vị cay và không có độc. Gai bồ kết dùng tiêu độc, giảm sưng đau, thông sữa ở phụ nữ đang cho con bú và chữa ác sang rất hiệu quả.
Xem thêm:
- tìm hiểu về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây nắp ấm
- lưu ý khi sử dụng ké đầu ngựa trị bệnh
- bạch hoa xà có tác dụng gì
2. Bồ kết chăm sóc mái tóc của bạn như thế nào?
2.1 Những tác dụng của bồ kết đối với mái tóc
Công dụng của bồ kết với mái tóc đã được ca ngợi từ lâu. Trong bồ kết có chứa rất nhiều saponin. Hỗn hợp này có tác dụng tuyệt vời trong việc chống nhiễm khuẩn, kháng viêm và làm sạch. Dùng trị nấm da đầu, nuôi dưỡng mái móc, kích thích tóc mọc rất tốt.
Giúp kích thích mọc tóc
Mái tóc gãy rụng là nguyên nhân gây ra hói đầu khiến bạn mất tự tin. Nguyên nhân gây rụng tóc có rất nhiều. Bên cạnh do căng thẳng, stress nhiều còn một số tác nhân khác như nấm, bụi môi trường, da đầu thiếu chất, dầu gội không phù hợp cũng là nguyên nhân khiến cho mái tóc của bạn rơi vào tình trạng rụng không kiểm soát.
Bồ kết sẽ giúp bạn giải quyết nỗi lo lắng này. Cách đơn giản nhất là bạn gội đầu với bồ kết hay sử dụng các sản phẩm có chứa thành phần bồ kết tự nhiên. Duy trì dùng bồ kết gội đầu, sau 2 – 3 tuần bạn sẽ thấy tóc tơ nhanh chóng mọc ra rất nhiều.
Bồ kết có tác dụng gì?
Tạo nên một mái tóc chắc khỏe
Mái tóc là nơi chịu rất nhiều tổn thương do môi trường va các sản phẩm dầu gội mà bạn sử dụng nên rất dễ xơ yếu. Tình trạng tóc gãy rụng, chẻ ngọn, xơ rối là vấn đề của không ít chị em. Mái tóc không được chăm sóc đúng cách sẽ khiến ngoại hình của bạn kém sắc hẳn.
Bồ kết chứa thành phần giàu flavonozit và saponaretin. Đây đều là những chất dinh dưỡng cần thiết cho mái tóc của bạn. Duy trì sử dụng bồ kết thường xuyên bạn sẽ nhanh chóng cảm thấy mái tóc của mình óng mượt, chắc khỏe lên trông thấy. Tình trạng bóng dầu, tóc xơ rối, gãy rụng giảm đi đáng kể.
Đánh bay gàu
Khi da đầu bạn bị khô, tế bào chết bong tróc trên da đầu nhiều sẽ gây nên gàu. Sự xuất hiện của gàu không chỉ khiến cho da đầu bạn bị ngứa ngáy khó chịu mà còn khiến cho mái tóc của bạn trở nên mất thẩm mỹ.
Bồ kết sẽ giúp bạn giải quyết tình trạng gàu đáng ghét này. Bồ kết có khả năng làm sạch và dưỡng ẩm da đầu hiệu quả.
Hỗ trợ điều trị bệnh nấm da đầu
Thành phần 10% saponin có trong bồ kết có khả năng làm sạch, tạo bọt và kháng khuẩn hiệu quả. Do vậy, nếu bạn đang gặp tình trạng nấm da đầu thì hãy nghĩ đến bồ kết ngay nhé!
Phụ nữ ngày xưa không có những loại dầu gội đầu, dầu dưỡng đắt tiền như bây giờ mà mái tóc các mẹ, các chị vẫn suôn mượt, óng ả. Đó là nhờ công dụng của bồ kết đó. Không chỉ có tác dụng điều trị bệnh nấm da đầu gây ngứa ngáy thôi đâu. Bồ kết còn rất nhiều công dụng tuyệt vời khác trong việc khắc phục các vấn đề và dưỡng mái tóc. Điều đó giải thích vì sao đây là loại dược liệu luôn được các bác sĩ da liễu khuyên dùng.
Sử dụng bồ kết để gội đầu
2.2 Kỹ thuật làm dầu gội đầu bằng bồ kết tại nhà
Bồ kết có rất nhiều công dụng với mái tóc và da đầu của cả nam và nữ. Thay vì mua các sản phẩm dầu gội chứa nhiều hóa chất chưa chắc đã phù hợp với mình, tại sao chúng ta không tự làm dầu gội bồ kết ở nhà nhỉ. Thành phần từ thiên nhiên vừa rẻ, an toàn lại dễ làm.
Bước 1: Phơi bồ kết
Sau khi thu hái hoặc mua bồ kết về, bạn tiến hành phơi khô nhé! Bạn nên chọn những quả chín già, màu nâu đậm sẽ chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn đó! Bạn trải đều bồ kết lên một chiếc mâm hay mặt phẳng rộng rồi đem ra nắng phơi. Việc phơi nắng như thế này sẽ giúp bồ kết có mùi thơm, bảo quản được lâu và điều quan trọng là thành phần saponin được giữ lại nhiều hơn.
Bước 2: Thực hiện nướng bồ kết
Sau khi đã phơi bồ kết cho héo và rút nước. Bạn chuyển sang bước nướng bồ kết nhé!
Nếu nhà bạn có lò nướng có thể cho vào lò nướng đến khi hai mặt ngả màu vàng cánh gián và có mùi thơm là được. Trường hợp không có lò nướng bạn có thể cho lên chảo rang giòn hoặc đặt lên vỉ và nướng trên bếp than, bếp ga.
Khi nướng bạn thường xuyên quan sát và canh độ lửa để bồ kết không bị cháy. Nếu bồ kết bị cháy sẽ giảm đi công hiệu.
Sau khi đã nướng giòn bồ kết, bạn cho vào một chiếc túi vải rồi đập nhẹ để vỏ bồ kết vỡ ra. Bạn cũng có thể bẻ vụn bằng tay.
Cần lưu ý gì khi sử dụng bồ kết
2.3 Hướng dẫn kỹ thuật nấu nước bồ kết (gội đầu)
Cách nấu nước bồ kết dùng để gội đầu rất đa dạng. Tuy nhiên bạn cần lưu ý là chỉ nên sử dụng trong ngày để bồ kết phát huy được hết công dụng. Bên cạnh đó cũng không nên lạm dụng nước bồ kết khi gội đầu bởi sẽ khiến cho tóc bị bết dính.
Phương pháp 1: cách nấu nước bồ kết nguyên chất
– Đầu tiên bạn bắc một lượng nước lên bếp. Tiếp đó bạn cho khoảng 1 năm bồ kết bẻ vụn vào nồi và đậy nắp. Khi sôi nước sẽ chuyển sang màu vàng nâu và sủi bọt trắng. Lúc này bạn có thể tắt bếp, để nguội gội đầu như bình thường.
– Nếu bạn lo sợ những mảnh vụn của bồ kết sẽ khiến cho nồi nước bị cặn, dễ dính lên tóc thì hãy cho bồ kết bẻ vụn vào một chiếc túi lọc rồi bỏ vào nồi nước. Trước khi mang bồ kết pha nước gội bạn cũng nên chờ một lúc cho phần cặn lắng xuống rồi gạn lấy phần nước trong bên trên.
Phương pháp 2: Nấu cùng nguyên liệu khác
Bồ kết sẽ phát huy nhiều công dụng hơn nếu kết hợp với các thảo dược khác. Bạn có thể nấu bồ kết chung với vỏ bưởi, vỏ cam, vỏ quýt, sả, hương nhu…Đây đều là những loại thảo dược rất dễ kiếm và có lợi với mái tóc.
Trước tiên bạn nấu nước bồ kết như thường trước, sau đó mới bỏ các thảo dược khác vào. Sôi khoảng 5 phút thì bạn tắt bếp là được nhé!
3. Bồ kết dùng để trị bệnh gì? Những tác dụng của bồ kết
1. Trị nở ngứa do nấm, chốc đầu
Bồ kết có tác dụng chữa nấm, chốc đầu rất tốt. Bạn ngâm bồ kết vào nước nóng. Sau khi nước chuyển sang màu vàng thì bạn đem rửa tại vùng da bị tổn thương. Bồ kết bạn nướng cháy thành than rồi giã thật nhuyễn thành tinh bột mịn. Rắc bột than này vào vùng da sau khi rửa với nước bồ kết.
2. Chữa cấm khẩu do trúng phong
Cách 1: Bồ kết bạn bỏ hạt. Sau đó nướng cháy thành thành rồi nghiền thành bột mịn. Bạn lấy 0,5 – 1 g uống trong 1 ngày.
Cách 2: Bồ kết bỏ hạt sắc lấy nước uống.
Cách 1: Bột bồ kết trộn với dấm. Đắp vào bên ngược lại với bên miệng bị méo.
3. Trị hen xuyễn
Bạn lấy bồ kết đốt tồn tính kết hợp với phèn phi với liều lượng bằng nhau. Trộn đều 2 dược liệu trên rồi pha với nước uống mỗi ngày 3 – 6 g, mỗi lần 0,5 g. Khi đờm hạ thì ngừng.
4. Hỗ trợ điều trị ho
- Bồ kết: 1g
- Đại táo: 4g
- Quế chi: 1g
- Sinh khương: 1g
- Cam thảo: 2g
- Nước: 600ml
Bạn sắc các dược liệu trên với nước. Khi còn ⅓ thì lấy uống mỗi ngày 3 lần.
5. Có tác dụng giúp giảm đường huyết
Bồ kết có tác dụng hạ đường huyết rất hiệu quả. Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường để ngăn chặn đường huyết tăng cao có thể dùng nước hãm từ bồ kết uống. Lượng nước uống mỗi ngày cũng cần cân đối để phù hợp với tình trạng đường huyết của cơ thể.
6. Chữa sưng vú ở phụ nữ
- 40g gai bồ kết thiêu tồn tính
- 4g bạng phấn
Bạn tán nhỏ 2 dược liệu trên rồi trộn đều với nhau. Mỗi lần uống lấy khoảng 4g.
7. Giúp phòng bệnh cho sản phụ
Để phòng bệnh lý cho sản phụ sau sinh. Bạn có thể tiến hành xông bồ kết với muối dưới giường của sản phụ nằm.
8. Trị nhức răng, sâu răng
Quả bồ kết bạn nướng dồn rồi giã nhỏ, đắp vào chân răng bị đau nhức. Ngoài ra bạn cũng có thể dùng bột bồ kết nhét vào răng bị nhức đau.
Một cách khác là bạn ngâm rượu bồ kết. Đầu tiên bạn nướng quả bồ kết, sau đó ngâm với rượu trắng theo tỷ lệ 1:4 ( 1 phần bồ kết 4 phần rượu trắng ) Sau khi ngâm khoảng 1 đêm thì bạn súc miệng với rượu này. Nên ngậm một lúc rồi nhổ ra để răng ngấm thuốc.
9. Trị nghẹt mũi
Trái bồ kết tươi hoặc trái bồ kết khô bạn nghiền nhỏ. Sau đó pha với nước uồng, Bệnh nghẹt mũi sẽ nhanh chóng thuyên giảm.
10. Giúp ngăn chặn tình trạng kiết lỵ kéo dài
Bồ kết bạn sao vàng. Sau đó tán nhuyễn thành bột mịn rồi trộn với hồ nếp, vo thành các viên tròn như hạt đỗ đen. Mỗi ngày bạn lấy 10 – 12 viên chia làm 2 lần uống vào lúc sáng và chiều.
11. Rất tốt cho hệ tiêu hóa
Chất vitamin E, protein và glycosid có trong bồ kết rất có lợi với đường ruột và hệ tiêu hóa. Chúng có chức năng thúc đầy tiêu hóa, giúp dạ dày, trực tràng và ruột non co bóp nhịp nhàng để hấp thụ các chất dinh dưỡng, giúp việc tiêu hóa thức ăn được tốt hơn
Bên cạnh đó, bồ kết cũng giúp chữa trị các bệnh táo bón, đầy hơi, trúng thực, ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa.
12. Có tác dụng tốt với bệnh nhân bệnh trĩ
Bạn nấu nước bồ kết, đổ ra chậu cho bớt nóng. Bệnh nhân ngồi ngâm nước bồ kết, khi nước nguội lấy tay đẩy búi trĩ thụt vào rồi băng giữ cố định lại.
Bên cạnh đó, bạn dùng bồ kết tẩm sữa nướng cho giòn rồi tán bột mịn. Sau đó bạn trộn với mật và hoàn thành viên uống
13. Ghẻ lở lâu năm
Để trị ghẻ lở bạn lấy 10 quả bồ kết cho vào dạ dày lợn rồi buộc kín lại. Bạn nấu chín dạ dày, sau đó bỏ phần bồ kết đi chỉ ăn phần dạ dày heo. Khi thực hiện bài thuốc này sẽ có tác dụng phụ là xuất hiện đi ngoài. Tuy nhiên đây là biểu hiện bình thường.
14. Chữa bệnh mụn bọc không vỡ mủ
Để chữa bệnh mụn bọc bạn có thể lấy 5 – 10 cái gai bồ kết và nấu nước uống.
4. Lời kết
Bồ kết có nhiều công dụng có lợi cho sức khỏe. Hy vọng rằng bạn sẽ sử dụng dược liệu này thật hiệu quả sau những chia sẻ vừa trên nhé!
Xem thêm:
Có thể bạn quan tâm
33 tác dụng của cây tía tô – bài thuốc thần dược cho cả gia đình
Mầm đậu nành có tác dụng gì? 37 cách sử dụng mầm đậu nành hiệu quả
14 tác dụng của cây chè dây – cách chế biến chè dây làm thuốc
Rau càng cua là gì? 25 cách bài thuốc sử dụng rau càng cua
26 tác dụng của Hoa Đậu Biếc – khám phá cách sử dụng hiệu quả
41 tác dụng của cây mật nhân – lưu ý và cách trị bệnh hiệu quả
27+ tác dụng của Cây xạ đen – cách sử dụng và lưu ý cần thiết
39 tác dụng của cây Bạc hà – lưu ý và cách dùng hiệu quả